Klimaatadaptief aanbesteden

Doel

De discussie op gang brengen over het meenemen van klimaatadaptatie in contractvorming / aanbestedingsprocedures.

Ervaringen uit de praktijk (lessons learned) inventariseren bij betrokken partijen (gemeenten, aannemers en adviesbureaus); erachter komen wat men tegenhoudt om klimaatadaptieve maatregelen toe te passen in contractvorming.

Inhoud

Duurzaamheid (en daarmee klimaatadaptatie) moet meer business-as-usual worden en in ieder project worden meegenomen, aldus Sanne de Groot van Tauw. Momenteel is er nog weinig draagvlak en veel weerstand, omdat het vaak wordt gezien als een onderdeel dat meer kost dan het opbrengt. De gemeente Den Bosch brengt in dat zij daarentegen wel probeert bij elk project een duurzaamheidsaspect mee te nemen. Zij merken echter dat het niet landt bij bedrijven omdat deze andere prioriteiten hebben en het ook zien als een kostenpost. Van de kant van adviesbureaus brengt Léon Dielen in dat ook binnen de bureaus projectleiders ervan moeten worden overtuigd dat klimaatadaptatie iets toevoegt aan projecten, maar dat dit een moeizaam proces is omdat veel projectleiders te maken hebben met budgetten en tijdsdruk.

Tijdens de discussie kwam naar voren dat het niet altijd duidelijk is wie de probleemeigenaar is (binnen de gemeente). Wie financiert het bijvoorbeeld? De kosten en de baten zitten bij klimaatadaptatie vaak niet bij dezelfde partij. Men was het er in ieder geval over eens dat klimaatadaptatie een meekoppelkans is binnen projecten, niet een doel an sich. Het hoeft dan ook niet in ieder project specifiek benoemd te worden, bijvoorbeeld bij het vervangen van riolering zou risicogestuurd beheer meer nut hebben dan een publiek-private samenwerking (pps) waarin klimaatadaptatie als een eis wordt meegenomen.

• Hoe concreet moeten eisen/maatregelen worden opgenomen in contracten? Waar is meer behoefte aan bij de aannemer? Jan Willem Burgmans van Heijmans gaf aan dat als gemeenten heel precies weet wat ze willen, ze dit vooral zo concreet mogelijk moeten opnemen in het contract. Aannemers zien dit ook als een kans en zeker niet als een vervelend iets. Als eisen abstracter worden opgeschreven, dan moet de aannemer de ruimte krijgen en ook worden beloond (met een hogere score) voor innovatieve oplossingen. Er zou dan ook meer moeten worden gegund op basis van kwaliteit (kennis en kunde) dan op prijs.
• Er werd vooral gefocust op aannemers tijdens de discussie, maar vanuit de zaal kwam de vraag hoe het zit met de aanbesteding naar ontwikkelaars? Naast alle andere eisen waar aan moet worden voldaan valt dit wellicht niet meer te bekostigen voor projectontwikkelaars.
• Léon Dielen introduceert KAMVI (Klimaat Adaptief Meest Voordelige Inschrijving) en presenteert daarvoor zes tips. Deze zijn hieronder toegevoegd:

1. Weet wat je wilt bereiken
2. Zoek meekoppelkansen
3. Geef ruimte voor innovatie
4. Zorg dat de aanbieder zich kan onderscheiden
5. Maak onderscheid tussen wensen en eisen
6. Weet wat er te halen valt

Uitkomsten

Volgens de deelnemers is slechts het tipje van de ijsberg besproken. De discussie is goed op gang gekomen en het was een goede interactieve sessie met veel verschillende inbrengers. Het doel is wat dat betreft wel bereikt, al zal dit slechts het begin zijn van een lang proces om klimaatadaptatie een vast onderdeel te maken van aanbestedingen.

Belangrijke leerpunten

Durf samen op zoek te gaan naar oplossingen, probeer het de komende tijd ook gewoon in projecten en durf aannemers bij het proces te betrekken.

Contactgegevens

Léon Dielen
leon.dielen@arcadis.com

David van Raalten
david.vanraalten@arcadis.com