Mindmap Hitte in de Stad

Doel

In deze sessie is de mindmap ‘Hitte in de Stad’ toegelicht en zijn ervaringen ermee gedeeld. Het doel van de sessie was het gebruik van de mind-map te stimuleren bij het voeren van de risicodialoog en concreter te maken welke partijen betrokken moeten worden bij de ontwikkeling van een lokale adaptatiestrategie.

Inhoud

Gemeenten geven vaak aan dat ze nog onvoldoende inzicht hebben in het onderwerp hitte om de stap naar een lokale adaptatiestrategie te maken. Ze worstelen met de vraag op welke thema’s hittestress aangrijpt en in hoeverre hittestress aanleiding is om maatregelen te nemen. Om deze reden heeft de Hogeschool van Amsterdam een mindmap ontwikkeld die de gevolgen van extreme hitte voor de stad inzichtelijk maakt. De mindmap is daarmee een geschikte praatplaat om te gebruiken in presentaties, en in gesprek te gaan met collega’s over de urgentie van hittestress binnen hun werkveld. De mindmap nodigt uit om binnen lopende programma’s in deze werkvelden te onderzoeken waar klimaatadaptatiemaatregelen kunnen worden ingepast. Op basis hiervan wordt duidelijk met welke afdelingen en partijen samengewerkt kan worden om ervoor te zorgen dat elke gemeente in de toekomst hittebestendig is.

Tijdens de werksessie is de mindmap gepresenteerd en hebben gemeente Apeldoorn (Theo Straatsma) en gemeente Arnhem (Hans van Ammers) hun ervaringen met de mindmap toegelicht. De leidende vragen waren: hoe gebruiken jullie de mindmap in presentaties, adaptatiebeleid en adaptatiedialogen binnen jullie gemeente? Welke partijen/onderwerpen in de mindmap hebben jullie al bereikt of betrokken in het hitte-adaptatiebeleid van jullie gemeente?

Theo Straatsma gaf aan dat de mindmap de risicodialoog kan ondersteunen en dat ook wel delen (zoals gezondheid) ervan worden gebruikt om met aparte partijen door te spreken. De hoeveelheid aan icoontjes kan soms leiden tot te veel informatie en zorgen voor te veel afleiding van het verhaal en de uiteindelijke boodschap. Een interactieve mind-map zou nuttig zijn. Er zijn ook gevolgen die nog toegevoegd kunnen worden, zoals economie.

Hans van Ammers lichtte toe dat de mindmap niet actief is ingezet in zijn gemeente, en dat vooral een goede hittekaart van Arnhem tot veel nuttige discussies en maatregelen heeft geleid. Arnhem is al enkele jaren koploper op het gebied van hitte, en binnen deze gemeente wordt al veel actie ondernomen. De mindmap geeft inzicht in welke partijen nog ontbreken in de risicodialoog. Voor Arnhem zijn dit partijen die verantwoordelijk zijn voor de netwerken.

Daarna zijn de aanwezigen in kleine groepjes actief met de mind-map en de volgende vragen aan de slag gegaan:

1. Welke hitte-gerelateerde risico’s kunnen zich voordoen in uw gemeente, en welke partijen zijn daarbij betrokken?
2. Waar liggen mogelijke maatregelen om problemen met hitte te voorkomen, en welke partijen zijn daarbij betrokken?
3. Welke afdelingen en partijen binnen de gemeente zouden betrokken moeten worden om een hittebestendige stad vorm te geven? Wat is hun agenda? Hoe zou daarbij aansluiting kunnen worden gevonden?

Een terugkoppeling sloot de werksessie af.

Uitkomsten en belangrijkste leerpunten

• Niet alleen een mindmap, maar ook een goede hittekaart is geschikt materiaal om de risicodialoog te voeren.
• De mindmap is vooral ook een geschikt tool in de agenderende fase.
• Elementen die nog toegevoegd kunnen worden zijn: huisdieren, economie, scholen, waterkwantiteit.
• Nuttig: een check uitvoeren of alle zes doelgroepen van hitte getoond worden, en deze tonen?
• De mindmap lijkt niet het juiste instrument te zijn om projectontwikkelaars te enthousiasmeren voor hitte-adaptieve maatregelen. Voor projectontwikkelaars zou er meer focus op toepasbare maatregelen moeten zijn.
• De mindmap kan uitgebreid worden door ook indirecte gevolgen van hitte te tonen of de cascade-effecten inzichtelijk te maken.
• Een belangrijk discussiepunt is of de gevolgen van hitte voor het platteland niet ook een plek moeten krijgen in de mindmap? Stad en platteland zouden niet zo losgekoppeld moeten worden, omdat het platteland ook oplossingen kunnen bieden voor een hete stad.
• Een interactieve mindmap of een mindmap waarbij een prioritering wordt aangegeven zou zinvol zijn.
• De mindmap is een nuttige tool voor intern draagvlak.

Vervolgafspraken

Er is afgesproken dat Deltares (Annette Zijderveld) contact opneemt met de HvA (Lisette Klok) om te verkennen hoe de mindmap geïntegreerd kan worden in Circle HEAT, een methodiek om afhankelijkheden in geval van hitte te verkennen, visualiseren en modelleren.

Contactgegevens

Dr.ir. E.J. (Lisette) Klok
Onderzoeker/docent Klimaatbestendige Stad
e.j.klok@hva.nl
06 – 21 15 76 73