Klimaatadaptief natuurbeleid: de rol van provincies

Doel

Kansen verkennen voor natuur als gevolg van klimaatverandering.

Inhoud

Klimaatverandering heeft nadelige gevolgen voor de natuur en geeft verhoogde risico’s voor mensen die zich in de natuur begeven. Er zijn echter ook kansen voor natuur door klimaatverandering. De provincies Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland verkenden die in deze workshop. Deelnemers benoemden kansen, ‘beren op de weg’ en actoren op gebied van natuurgebieden, groenblauwe dooradering van het landelijk gebied en groenblauwe dooradering van het stedelijk gebied.

Uitkomsten

Discussie vond plaats in drie ronden met de volgende onderwerpen: Welke kansen zie je? Welke beren zie je op de weg? Wie zou zich hiermee bezig moeten houden? En welke andere, briljante, ideeën zijn er nog?

Groenblauwe dooradering van het landelijk gebied

Kansen: Bodemdaling tegengaan, recreatie als financiële drager, waterberging, zuivering, groene daken waar je, zon, water en natuur combineert, nieuwe boost voor verbindingszones (NNN), energieopwekking en warmte uit oppervlaktewater, minder beheer – meer biodiversiteit – meer biomassa.

Beren: Hoe krijg je boeren en buitenlui mee voor groenblauwe dooradering? Hoe financier je het? Klimaatadaptatie levert niet (direct) iets op en de terugverdientijd is lang. Alles kost ruimte en ruimte is schaars. Samenwerking binnen en tussen overheden is nog niet goed. Laat staan tussen overheden, burgers en bedrijven.

Wie: Overheden, burgers, bedrijfsleven, kennisinstellingen, ngo’s , onderwijs, internationaal, nationaal, provinciaal, regionaal, lokaal, sublokaal, ook recreatieondernemers, waterschappen. Veel mogelijkheden als je samenwerkt zoals met visserij, kustrecreatie, governance via Omgevingsvisie. Regionaal niveau is ook van belang. Zorg voor goede samenwerking binnen en tussen overheden en tussen overheden en burgers/bedrijven.

Stedelijk gebied

Kansen: Multifunctioneel ‘groene rivier’, klimaatlabel, groen verbinden (knelpunten weghalen), waarde van groen gebruiken als motor in projecten (en bijbehorende toolbox maken).

Beren: Te weinig ruimte, te veel andere belangen, kosten-batenanalyses te abstract, baten te weinig voelbaar, te weinig kennis om juiste besluiten te nemen. Politieke wil ontbreekt, want bewoners vinden het eng en hebben vraag ‘wat levert het mij op’, stresstest = beer.

Wie: Gemeenten en provincie: slim plannen, nadruk op ‘wat levert het de partijen op’. Gedragsverandering bij bewoners en bedrijven.

Klimaatbestendige natuurgebieden

Kansen: Meer biodiversiteit, overloopgebieden voor stedelijk gebied, humane verbindingszones, areaal uitbreiding, exotische soorten. Andere bosbouwmethoden gebaseerd op biodiversiteit (meer loofhoutsoorten) en kwaliteit in plaats van kwantiteit (enkele bomen per perceel in plaats van hele perceel plat).

Beren: Dreiging voor landbouw, exoten zijn juist bedreiging, doelstellingen te star, migratie in de knel, cultuuromslag beheer nodig, meer natuur moeilijk te realiseren, druk op natuur neemt toe door meer gebruik (vergrijzing), onzekerheden over ontwikkelingen in soorten en patronen.

Wie: Overheden. waterschappen, TBO’s, maatschappelijke organisaties, landbouw (‘natuurinclusief’), ook Europees o.a. Natura2000, burgers (via organisaties en bewustwording).

Belangrijkste leerpunten

Veel kansen rond recreatie, nieuwe boost voor EVZ’s, publiek groen met ander beheer levert veel op in potentie. We denken te veel in schotten, dus meer samenwerken, dus elkaar opzoeken.

Er komt steeds meer vraag naar uitloopgebieden. Die zijn vaak moeilijk te realiseren qua ruimte. Kansen voor multifunctionele groene rivier.

Quote van de dag

“Focussen op ‘what’s in it for me?’”

“Gedragsverandering vooral aanjagen vanuit de onverdachte partijen. Veelal via bewoners.”

Contactgegevens

Koen te Velde
k.te.velde@gelderland.nl