Klimaatverandering en klimaatadaptatiemaatregelen hebben effect op kwaliteit oppervlaktewater
Wat is het effect van klimaatverandering en klimaatadaptatiemaatregelen op de kwaliteit van stedelijk oppervlaktewater? Die vraag stond centraal in het onderzoek ‘Stedelijke Waterkwaliteit, Klimaat en Adaptatie’. De resultaten zijn gebundeld in het kennisdossier ‘Stedelijke waterkwaliteit’.
Kroos en algen
“Het water wordt warmer en dat gebeurt ook steeds vroeger in het jaar”, vertelt Sita Vulto van waterschap Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Ze zat in de begeleidingscommissie van het onderzoek. “Bij warmer water komen bijvoorbeeld kroos en algen eerder op dan waterplanten. Dat is ongewenst. Kroos ligt als een deken over het water; zonlicht krijgt geen kans en ook de zuurstofconcentratie neemt af. Je krijgt dan een monocultuur van kroos en er is geen ruimte voor overige waterplanten.” Het is een van de vele effecten van klimaatverandering op de stedelijke waterkwaliteit.
Op de agenda
De onderzoekers merkten op dat gemeenten druk zijn met het klimaatbestendig maken van de omgeving, maar dat het thema waterkwaliteit niet altijd goed op de agenda staat. “Het is geen onwil van gemeenten, maar ze weten niet waar de meest kwetsbare plekken zijn”, zegt Vulto. Dat klimaatadaptatiemaatregelen ook effect hebben op de stedelijke waterkwaliteit is nog onvoldoende in beeld. Vulto pleit ervoor dat gemeenten goed nadenken over de waterkwaliteit, nu zij bezig zijn met het ontwikkelen en uitvoeren van een klimaatadaptatiestrategie.
Aan de slag met de resultaten
Er zijn twee visualisaties gemaakt van de effecten van klimaatverandering op stedelijk oppervlaktewater. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen de ecologische kwaliteit en de gebruikskwaliteit van het water. Aan de hand van deze resultaten kunnen gemeenten en waterschappen de lokale situatie in beeld brengen. “Op lokaal niveau is nog weinig informatie over dit onderwerp beschikbaar, maar die wil je wel hebben”, zegt Jesse Limaheluw, trekker van het onderzoek en werkzaam bij het RIVM. “We hebben een aantal interviews gehouden met gemeenten die al aan de slag zijn gegaan met het thema waterkwaliteit. De inzichten die hieruit zijn voortgekomen, kunnen als voorbeeld dienen voor andere gemeenten.”
Kennisuitwisseling
Ook adviseert het onderzoeksteam meer informatie uit te wisselen. “Gemeenten en waterschappen kunnen veel van elkaar leren, maar de uitwisseling van kennis kan veel beter”, aldus Limaheluw.
Het onderzoek naar stedelijke waterkwaliteit werd uitgevoerd door het RIVM, Deltares, Arcadis en Wageningen Environmental Research. Dat gebeurde in opdracht van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK Klimaatbestendige Stad). In 2022 krijgt het onderzoek een vervolg.
