Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw

In januari 2020 is het Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw aan de Tweede Kamer verstuurd. Het belangrijkste doel hiervan is dat in 2030 alle ondernemers in de land- en tuinbouw voorbereid zijn op klimaatverandering en hier duurzaam en effectief mee kunnen omgaan.

Door wie is het actieprogramma ontwikkeld?

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft het Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw ontwikkeld samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat,  LTO (Land- en Tuinbouworganisatie Nederland), de Unie van Waterschappen, het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Verbond van Verzekeraars.

In lijn met de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS)

Dit actieprogramma is in lijn met de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS), die een overzicht geeft van de effecten van klimaatverandering voor de verschillende domeinen in Nederland, waaronder de landbouw. In het actieprogramma staat de boer centraal, met  handelingsopties voor en een toekomstperspectief van zijn of haar bedrijf.

Actieprogramma geeft ook inzicht in risico’s, knelpunten en kansen

Het actieprogramma stelt verder als doel dat eind 2021 de risico’s, knelpunten en kansen op het gebied van klimaatadaptatie per sector en type landgebruik in de landbouw in kaart zijn gebracht. En dat beleidsinstrumenten zijn voorbereid of ingezet om de knelpunten op te lossen en de kansen te benutten. Wageningen Research heeft hiervoor in 2022 een inventarisatie uitgevoerd: de Inventarisatie Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw. Daarbij was ook aandacht voor waterbeschikbaarheid, stresstesten en risicodialogen in het kader van de Deltaprogramma’s Zoetwater en Ruimtelijke Adaptatie.

Actieprogramma werkt met vijf pijlers

In het actieprogramma staan vijf pijlers centraal:

1. Watersysteem
2. Bodemsysteem
3. Gewassen en teeltsystemen
4. Veehouderij
5. Ondersteunende instrumenten: Kennis en innovatie, Regionale aanpak en Risicomanagement

Een deel van de acties in het programma is bijvoorbeeld gericht op water beter vasthouden in landbouwbodems via water- en bodemmaatregelen. Een ander deel heeft als doel om hittestress bij vee te verminderen. En er zijn acties die gaan over het aanpassen van teelt- en veehouderijsystemen.

Hoe staat het nu met de acties uit het actieprogramma?

In juli 2022 heeft de minister van LNV een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de stand van zaken en het vervolg van het Actieprogramma klimaatadaptatie landbouw. Daarin verwijst de minister ook naar de Inventarisatie van Wageningen Research naar aanleiding van het tweede doel in het actieprogramma: risico’s, knelpunten en kansen van klimaatverandering in kaart brengen. Verder is er als ondersteunend instrument in oktober 2023 een brochure ontwikkeld met een overzicht van innovaties en kennis op het gebied van klimaatadaptatie in de land- en tuinbouw.