Gewasteelt
In de zomer kan de bodem zo ver uitdrogen, dat planten niet meer optimaal kunnen verdampen. Ze krijgen dan droogtestress. Eerst sluit een plant zijn huidmondjes om waterverlies via verdamping te voorkomen, maar uiteindelijk kan hij geheel of gedeeltelijk afsterven. Droogtestress komt vooral voor op bodems met een diepe grondwaterstand beneden het maaiveld en met een grove textuur, zoals grof zand. Maar op zware kleigrond (vooral komklei) kan ook makkelijk droogtestress ontstaan. In de droge zomers van 2018 en 2020 was droogtestress goed herkenbaar aan het bladverlies van bomen. Een ander gevolg van klimaatverandering is dat verzilting toeneemt. Dat hangt onder meer samen met zeespiegelstijging. Die toename in sommige gebieden kan zo sterk zijn dat de huidige strategie van doorspoelen met zoetwater onhoudbaar wordt en verzilting daar moet worden geaccepteerd. Het kaartverhaal Verzilting door zeespiegelstijging beschrijft waar verschillende typen van verzilting een dreiging vormen en wat daarvan de gevolgen voor de gebruikers van zoetwater zijn.
De gevolgen voor gewasteelt kun je analyseren met de Waterwijzer Landbouw (WWL). Dit is een instrument waarmee je het effect van veranderingen in hydrologische condities op gewasopbrengsten bepaalt. Deze veranderingen kunnen worden veroorzaakt door waterbeheer, herinrichtingsprojecten, (drink)waterwinningen, maar ook door het klimaat. De WWL geeft een inschatting van de gevolgen, uitgesplitst naar droogtestress, wateroverlast (zuurstoftekort van wortels) en verziltingsstress. Ook in de Klimaatschadeschatter is de methode van de Waterwijzer gebruikt om de schade voor de landbouw in te schatten. De factsheet ‘Droogteschade landbouw’ beschrijft hoe de methode wordt gebruikt. Uitgebreide achtergrondinformatie over de effecten van klimaatverandering op gewasopbrengsten vind je in de Deltafact hierover van STOWA. Wageningen University & Research werkt aan een klimaatstresstest die de risico’s voor een individueel akkerbouwbedrijf inzichtelijk maakt. Deze klimaatstresstest boerenbedrijven is naar verwachting eind 2025 gereed.