Vraag en antwoord index

In de initiatieffase en dialoogfase is bestuurlijk afgestemd welke bestuurlijke ambities er zijn en welke rollen passen bij jouw organisatie. In deze fase stem je met bestuurders af in hoeverre de gemaakte strategische afspraken en richtinggevende keuzes aansluiten bij deze ambities en rollen. Stem ook met je bestuurder(s) of er voldoende bestuurlijk draagvlak is voor de voorstellen en of er ook daadwerkelijk een bestuurlijk besluit nodig is om de gemaakte afspraken en keuzes vast te leggen.

Daarnaast is het van belang om de voorstellen op de juiste schaalniveaus te programmeren (indien relevant). In de dialoogfase heb je verkend bij je bestuurder waar deze wel/niet over wil en moet besluiten. Werkt het voorgestelde besluit ook door op andere schaalniveaus of sectoren? Dan moet het voorstel wellicht ook daar voorgelegd worden. Programmeer de besluitvorming strategisch, bepaal welk besluit op welk niveau en/of in welke sector genomen moet worden (of juist integraal), aan welke bestuurlijke tafels dit kan en in welk moment in de tijd, welke stappen genomen moeten worden om voldoende draagvlak voor de voorstellen te creëren etc.

Hulpmiddelen

De volgende hulpmiddelen kunnen je bij deze bouwsteen helpen:

• Werkvormen en modellen ondersteunend aan besluitvorming, zoals het BOB-model.
• NSOB rollen voor de overheid (Nederlandse School voor Openbaar Bestuur) om rollen en handelingsperspectief voor jou organisatie of regio te bepalen
• Overzicht van werkregio’s en contactgegevens per werkregio om contact op te nemen met andere werkregio’s wanneer voorgestelde besluiten ook andere werkregio’s raken

Hulpvragen

Voor deze bouwsteen kun je de volgende vragen beantwoorden:

• Welke keuzes moeten bestuurlijk vastgesteld worden? Op welk niveau kunnen andere keuzes geadresseerd worden?
• Hoe werken de voorgestelde besluiten op andere schaalniveaus of in andere sectoren door?
• Op welk schaalniveau moet welke keuze vastgesteld worden, bij welke stakeholder (individueel of gezamenlijk) of in welke sector?
• In hoeverre moet er nog gewerkt worden aan het verkrijgen van (politiek) draagvlak? Wat zijn (mogelijk) hete hangijzers?
• Hoe programmeer je besluitvorming aan verschillende (bestuurlijke) tafels op effectieve wijze?
• Hoe leg je keuzes voor en organiseer je besluitvorming per tafel?
• Wat moet iedere bestuurder weten om tot besluitvorming te kunnen komen (financiën, effect, inzet(verdeling), etc.)?
• Hoe, wanneer en richting wie communiceer je genomen besluiten?

Met behulp van de eerdere fasen en bouwstenen heb je voldoende informatie over de inhoudelijke afspraken en besluiten. Het is zaak dat deze afspraken op de juiste plekken verankerd worden- en dat afspraken tussen schaalniveaus en sectoren afgestemd worden. Het verankeren van afspraken kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door de resultaten vast te leggen in een klimaatadaptatiestrategie, door een convenant op te stellen, input te leveren voor de Omgevingsvisie of de afspraken juridisch of in andere beleidsinstrumentaria mee te nemen.

Let hierbij op het detailniveau van vastleggen. Niet alles hoeft direct al te worden verankerd: ook met de uitvoeringsagenda kunnen verdere afspraken worden gemaakt, maar de strategische keuzes wil je wel hebben vastgelegd om hier verder invulling aan te geven in de volgende fase. Zorg dat je goed bijhoudt waar de gemaakte (bestuurlijke) afspraken landen en doorwerken en waar je voortgang van de borging moet monitoren.

Hulpmiddelen

De volgende hulpmiddelen kunnen je bij deze bouwsteen helpen:

• Op de website van bouwadaptief staat een uitgebreid overzicht met voorbeelden van borgingsinstrumenten.
• De Regionale Monitor Klimaatadaptatie (DPRA) helpt bij de monitoring van klimaatmaatregelen en biedt inzicht in waar resultaten geborgd kunnen worden en op welk niveau
• De handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren heeft als doel om aan de hand van concrete voorbeelden te laten zien wat er binnen decentrale regelgeving mogelijk is voor klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, inrichten en beheren.
• Voorbeelden van convenanten of samenwerkingsovereenkomsten als voorbeeld van een borgingsinstrument – denk bijvoorbeeld aan de convenanttoekomstbestendig bouwen.
• Stappenplan Borgingsinstrumentarium – een stappenplan dat helpt om te bepalen welke instrumenten ingezet kunnen worden om klimaatadaptatie te borgen in gebiedsontwikkeling en de openbare ruimte. Zie pagina 20 voor een overzicht van mogelijke instrumenten.

Hulpvragen

Voor deze bouwsteen kun je de volgende vragen beantwoorden:

• Waar, op welk schaalniveau en binnen welke sector werken de genomen besluiten door? Wie staat daarvoor aan de lat?
• Welke besluiten of afspraken moeten tussen schaalniveaus afgestemd worden? Waar kun je elkaar versterken of waar kunnen belangen botsen?
• Welke instrumentaria heeft welke partij tot zijn beschikking om genomen besluiten te verankeren?
• Waar veranker je genomen besluiten, bijvoorbeeld in richtlijnen, normen, beleidsinstrumentaria, een strategie, convenant, Omgevingsvisie, ?
• Hoe kan je genomen besluiten communiceren in de organisaties waarop deze van toepassing zijn?
• Waar en hoe borg je de benodigde financiën en capaciteit?
• Hoe monitor je de borging van de besluiten?

De volgende DPRA processtap is het opstellen van de uitvoeringsagenda. In de processtap uitvoeringsagenda vertaal je de genomen besluiten naar concrete plannen, projecten, maatregelen of acties. Aan het eind van de risicodialoogfase kun je hier dus alvast over in gesprek gaan met partners. Je kunt je verder voorbereiden door in beeld te brengen wat er in de uitvoeringsagenda uitgewerkt of vastgelegd moet worden en wat je voorafgaand nodig hebt aan kaders en/of richtinggevende documentatie (bijvoorbeeld in de vorm van een strategie). De vorm van dit document kan per regio verschillend zijn.

Hulpmiddelen

De volgende hulpmiddelen kunnen je bij deze bouwsteen helpen:

• Voorbeelden van eerder opgestelde uitvoeringsagenda’s, te vinden op het Kennisportaal Klimaatadaptatie.

Hulpvragen

Voor deze bouwsteen kun je de volgende vragen beantwoorden:

• Wat kan er in aanloop naar de Uitvoeringsagenda (fase) voorbereid worden?
• In welke plannen wil je genomen besluiten tot uitvoering laten komen?
• Hoe kunnen besluiten naar maatregelen of acties vertaald worden?
• Wie is waarvoor verantwoordelijk in de volgende fase en op welk schaalniveau?
• Hoe en met wie is samenwerking in de volgende DPRA fase wenselijk?