Cromvlietplein is veranderd in wijkpark met Urban Waterbuffer

Wat was het doel van het nieuwe wijkpark?

Het doel van het nieuwe wijkpark was om het gebied groener, leefbaarder en verkeersveiliger te maken. Het moest daarom een plek worden waar bewoners kunnen wandelen, zitten en elkaar ontmoeten. Ook moesten scholen en verenigingen de ruimte krijgen om activiteiten te organiseren. Daarnaast was het de bedoeling om het gebied klimaatbestendig in te richten, met groen om bezoekers in de zomer beter te beschermen tegen hittestress. Bovendien moest het nieuwe wijkpark regenwater kunnen opvangen en afvoeren.

Hoe kwam het Wijkpark Cromvliet tot stand?

In 2017 en 2018 hebben de gemeente, Coalitie Laak en Buro Sant en Co samen met bewoners een eerste ontwerp gemaakt voor het Wijkpark Cromvliet en de straten eromheen. Dat gebeurde tijdens bewonersavonden en persoonlijke gesprekken. Onderdelen uit het ontwerp zijn in 2018 en 2019 verder uitgewerkt door meer dan dertig, deels lokale bedrijven die samen in een ‘bedrijvenpoule’ zaten. Begin 2019 sloot ook de Haagse projectgroep van het project Nature Smart Cities zich aan, dat een Europese subsidie heeft gekregen van het Interreg 2 Seas Programme van de EU. Deze Haagse projectgroep bracht de Urban Waterbuffer in het ontwerp.

Kosten van de herinrichting en de waterbuffer

De herinrichting van het plein kostte ongeveer 3 miljoen euro. Vanuit Europa kwam er 800.000 duizend euro bij voor innovatie. Zo kon ook de waterbuffer aangelegd worden.

Hoe werkt de Urban Waterbuffer?

De Urban Waterbuffer (UWB) vangt regenwater op en voert het via ondergrondse leidingen af naar een krattensysteem van 70m3. Daarna wordt het door een biofilter gezuiverd en op een diepte van 15 tot 20 meter opgeslagen. De buffer kan zo’n 35 miljoen liter water opslaan. Daarmee zou je het groen in het park tijdens een hete en droge zomer acht weken lang van water kunnen voorzien. De planten kunnen dan ook meer water verdampen, waarmee ze voor extra koelte zorgen.

Ook aangesloten op oppervlaktewater

De UWB vangt niet alleen het regenwater op dat in het park valt. Het vernieuwende van de UWB is dat hij ook is aangesloten op oppervlaktewater in de omgeving. Als daar het peil te veel stijgt bij extreme buien, dan kan een deel van dit water ook opgeslagen worden door de UWB. Ook regenwater van de daken van omringende gebouwen komt uiteindelijk terecht in de UWB. Deze gebouwen zijn van woningcorporatie Staedion. Die heeft samen met de gemeente 1.000 m2 aan dakoppervlak van het riool afgekoppeld en aangesloten op de UWB. Door de UWB wordt ook de sponswerking van de omgeving vergroot en wordt het risico op wateroverlast door hevige buien kleiner.

Benieuwd hoe de Urban Waterbuffer eruitziet? Bekijk dan van de gemeente Den Haag eens de video over de aanleg van de UWB of de video over de opening, beide via Youtube. Of bekijk via Youtube de video van Field Factors, een van de experts achter de technologie van de UWB. En op Vimeo vind je een video van Nature Smart Cities over de UWB.

Kennis ontwikkelen met de Urban Waterbuffer

Bij de aanleg waren naast de adviesbureaus KWR, FieldFactors en Wareco ook het Hoogheemraadschap van Delfland en drinkwaterbedrijf Dunea betrokken. Op deze manier ontwikkelt de gemeente samen met haar partners kennis over hoe je de stad klimaatbestendig maakt en hoe je ervoor zorgt dat je als stad op de lange termijn over genoeg zoetwater beschikt.

Monitoring heel belangrijk

Voor het aanleggen van een innovatieve maatregel als een waterbuffer bestaat nog geen vergunning. Voor het opstellen van zo’n vergunning is monitoring heel belangrijk. Het waterschap monitort sinds de aanleg van de waterbuffer de hoeveelheid water, de waterkwaliteit en het biofilter. Dat biedt niet alleen inzicht in hoe de waterbuffer werkt, maar hierdoor kan het waterschap ook indicatoren ontwikkelen voor de eisen die je in zo’n vergunning kunt stellen.

Hoe groen is het Wijkpark Cromvliet geworden?

Op en rond het Cromvlietplein zijn er zeventig nieuwe bomen bij geplant, waaronder beuken, meidoorns, eiken, maar ook appel-, peren- en pruimenbomen. Er is in totaal ongeveer 2.000 m² extra groen toegevoegd. Wegen zijn versmald en een deel van de stoepen is vervangen door vakken met planten, bloemen en hagen.

Welke activiteiten biedt het Wijkpark Cromvliet?

Voor kinderen, jongeren en volwassenen is er op het plein van alles te doen. Je vindt er een podium, een voetbalkooi, een grote speeltuin met een waterdrinkpunt, moestuinen en de verduurzaamde kinderboerderij. Deze kinderboerderij biedt ook ruimte aan een theeschenkerij en vormt een nieuwe ontmoetingsplek. Op verschillende plekken in de wijk zijn picknickplekken en groene speeltuinen aangelegd. Ook kun je er sporten dankzij de Krajicek Playground en een Cruyff-court met een hardlooproute.

Project was ook stimulans voor werkgelegenheid

De dertig deels lokale bedrijven uit de bedrijvenpoule hadden het ontwerp verder uitgewerkt en voerden de werkzaamheden ook uit. Dat deden ze zoveel mogelijk samen met bewoners. Daarnaast zijn aan de kinderboerderij en theeschenkerij twee sociale werkplekken gekoppeld. De social-return-score is hierdoor hoog: deze aanpak stimuleerde de werkgelegenheid in de buurt.

Leerpunten

Uit dit project komen de volgende leerpunten naar voren:

• In het project zijn lopende uitvoeringsprojecten gekoppeld aan een EU-uitvoeringsbudget. Dat heeft als voordeel dat je de lopende uitvoeringsprojecten sneller kunt uitvoeren. Maar een risico kan zijn dat processen en financiën niet goed op elkaar worden afgestemd. Ook kan het lastiger zijn om verschillende ruimtelijke maatregelen in het ontwerp te integreren.
• Als je een nieuw gezamenlijk traject ingaat, is het belangrijk om na te denken over wat haalbaar is en wat niet.
• Het is goed om bewoners bij een groot project in de buurt vanaf het begin te betrekken. Dat vergroot hun gevoel van eigenaarschap.
• Het is belangrijk om nauw samen te werken, zowel binnen de eigen organisatie als met partners van buiten. Ga open en flexibel het samenwerkingsproces in en durf mee te bewegen als anderen ideeën hebben die niet meteen bij jouw verwachtingen passen.

Contactpersonen

John Nieuwmans
Gemeente Den Haag
John.nieuwmans@denhaag.nl

Wiebke Klemm
Gemeente Den Haag
Wiebke.Klemm@denhaag.nl