Deelsessie: Handreiking lokale hitteplannen

Trekker: Laurens Hondema
Verslaglegger: Maisam Haydary (maisam.haydary@klimaatverbond.nl)

Doel

Een lokaal hitteplan kan de basis vormen voor een draaiboek waarmee overheids- en maatschappelijke organisaties tijdens een hitteperiode in actie kunnen komen – gezamenlijk, maar wel elk vanuit hun eigen expertise. Het lokale hitteplan helpt organisaties bijvoorbeeld bij het verkrijgen van achtergrondinformatie en bij het uitvoeren van hun reguliere taken en aanvullende maatregelen tijdens hitte.

Het doel van deze werksessie was:

• de deelnemers kennis te laten nemen van de inhoud en het proces van de Handreiking lokaal hitteplan;
• elkaars ervaringen en verwachtingen ten aanzien van dit hitteplan te delen;
• richting te geven aan gemeenten om dit plan uit te voeren.

Inhoud

Laurens Hondema (Arts Maatschappij en Gezondheid, GGD Brabant) gaf in deze werksessie uitleg over de Handreiking lokaal hitteplan. Deze handreiking is speciaal gericht op het thema gezondheid en helpt lokale partijen bij het opstellen van een hitteplan. Zo’n plan kan de lokale aanpak van klimaatadaptatie en eenzaamheid ondersteunen. Aanzet tot het maken van een handreiking is dat het Nationaal Hitteplan met name thuiswonende 75-plussers onvoldoende bereikt.

Na een korte presentatie over de te nemen stappen in de Handreiking stelde Laurens Hondema de vraag wie in de zaal bezig is met de uitvoering van een lokaal hitteplan. Dit leidde ertoe dat de rest van de sessie een groepsdiscussie/gesprek werd, waarbij de deelnemers op elkaars inbreng reageerden en elkaars vragen hebben beantwoord. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste bevindingen.

Uitkomsten

Yvonne Breedijk (projectleider voorbereiding noodsituaties, Rode Kruis) was de enige die aangaf te werken met een lokaal hitteplan in een tweetal wijken in Amsterdam.

Hoe is dit aangepakt en hoe verloopt het?

• ´Klimaatgekken´ die zich afvroegen waarom de thematiek uit een hitteplan (nationale) allemaal niet lokaal gebeurt.
• Er ligt een taakverdeling voor verschillende partijen.
• Aanpak verschilt per locatie en ligt aan wie je aan de tafel hebt.

De gemeente is niet vertegenwoordigd in het kernteam. Wel is de zomer natuurlijk een tijd waar veel mensen op vakantie gaan, en om ´de tafel´ compleet te houden, moeten de deelnemers zelf vervanging vanuit hun organisatie vinden.

Vraag vanuit de zaal: Is er een deadline voor gemeenten om een plan te hebben? Stef Meijs (Programmamanager NAS) gaf aan het geen verplichting is. Maar door samen doelen af te spreken en elkaar te stimuleren, hoop je wel een sneeuwbaleffect te creëren. Het kan simpel beginnen met paar kleine afspraken. Het integraal onderdeel maken van een Regionale Adaptatie Strategie (RAS) of een lokaal uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie (als follow-up van het traject van stresstesten en risicodialogen wat in het kader van het DPRA wordt doorlopen) kan hierbij erg helpen.

Fred Albers (gemeente Schagen): in 2020 beleid voor klimaatadaptief handelen, en in 2050 volledig adaptief zijn. Toch is bij vooral ouderen te zien dat veel tuintjes plaatsmaken voor steen, dus ook hulp/informatie voor ouderen in de tuin is nodig. Past dit ook hierin? Ook verbinding private tuinen en openbare ruimte moet gelegd worden. Hoe koppel je deze agenda´s en domeinen?

Edwin van der Strate (Tauw): nu worden de stresstesten vooral uitgevoerd door mensen van het fysieke domein. Ze moeten in gesprek met collega´s van onder andere het gezondheidsdomein. Verbinding leggen tussen stresstesten en de hitteplannen.

Andere uitkomsten en vragen:

• Het peilen is moeilijk; alleen aantal doden in kaart, hoe staat het met mensen die veel klachten hebben gehad en zich slecht voelden?
• Er is maatwerk nodig. We kijken namelijk (politiek) niet zo ver vooruit (2050). Dus we moeten targets afspreken die haalbaar zij bij bestuurders.
• Welke rol kan/moet de rijksoverheid hierin hebben: opleggen bepaalde regelingen van bovenaf, zodat er daadwerkelijk activiteiten gaan plaatsvinden?
• RIVM heeft geen zicht op lokale situatie, dus er moeten afspraken komen omtrent hitteplannen op lokaal en regionaal niveau. Vervolgens ervaringen delen met elkaar.
• Basisscholen als ´koeltecentrum´? Goed voor kinderen, en ontmoetingsplek voor ouderen (en anderen).

Belangrijkste leerpunten

Het lokaal hitteplan  biedt een (extra) manier om maatschappelijke agenda´s te koppelen en met en bij mensen aan tafel te komen.

Quote van de dag

“Wanneer je de samenwerking met andere domeinen wilt, is het makkelijker en handiger om aan te sluiten bij de agenda´s en bijeenkomsten van de ander, dus andersom aanpakken. Dat is meer uitnodigend dan ze te (willen) betrekken bij jouw plannen.” (Yvonne Breedijk, Rode Kruis)

Contactgegevens

Madeleen Helmer
Madeleen.helmer@klimaatverbond.nl