Maatregelen

Hoe kunnen we de impacts die klimaatverandering heeft op de gezondheid verminderen? Wat kunnen we doen om de samenleving weerbaarder te maken tegen klimaatverandering? Op deze pagina lees je daar meer over. Je vindt hier maatregelen die helpen om de gezondheidseffecten van hitte en droogte, en van neerslag en overstroming te verminderen. Ook lees je hier meer over mogelijke bijeffecten van adaptatiemaatregelen, en hoe je deze kunt verminderen of voorkomen.

Wat moet je doen bij hittestress?

Bij milde hittestress kun je last krijgen van concentratieproblemen, vermoeidheid, hoofdpijn en duizeligheid. Ook kun je huidproblemen krijgen, zoals jeuk en uitslag met blaasjes. Hittestress kan ook leiden tot oververhitting, hitte-uitputting en zelfs tot een hitteberoerte. Oververhitting betekent vooral dat je genoeg water moet drinken en het rustig aan moet doen. Bij hitte-uitputting moet je rust nemen, drinken en je lichaam koelen. En als iemand een hitteberoerte heeft, moet je 112 bellen. Wil je weten hoe je de verschillende symptomen van hittestress herkent en wat je precies moet doen? Bekijk dan de flyer Hitte en Gezondheid van het RIVM.

Hoe kun je hittestress tegengaan?

Tijdens hittegolven gaat het nationaal hitteplan in werking. Zorginstellingen hebben een hitteprotocol. En steeds meer gemeenten werken aan een lokaal hitteplan, waarin ze samen met verschillende partijen afspreken hoe ze de gevolgen van hitte in de gemeente aanpakken. In het kennisdossier Hitte staat meer informatie over de verschillende maatregelen die gemeenten en organisaties kunnen nemen om hittestress tegen te gaan. Je kunt hittestress tegengaan door aanpassingen te doen in een gebied, aan en in woningen en in gedrag.

Hoe bescherm je je huid en ogen tegen uv-straling?

Je kunt de huid tegen uv-straling beschermen door bedekkende kleding en een pet of hoed te dragen en je goed in te smeren met zonnebrandcrème. Je ogen kun je beschermen door een goede zonnebril te dragen. Het RIVM adviseert om op zonnige dagen tussen 12.00 en 15.00 uur zoveel mogelijk uit de zon te blijven. Hoe sterk de zonkracht is, kun je dagelijks checken op de website van het RIVM. Vanaf zonkracht 5 moet je jezelf extra beschermen. Warmte heeft geen invloed op zonkracht: op een koele zonnige dag kan de zonkracht net zo sterk of zelfs sterker zijn dan op een warme dag.

Hoe verklein je de kans op allergieën en infecties?

Door de toenemende warmte worden de winters milder en wordt het bloeiseizoen langer. Hierdoor loop je meer kans op allergieën en infecties. Hieronder lees je wat je hiertegen kunt doen.

Eikenprocessierups

De afgelopen decennia is de eikenprocessierups door klimaatverandering vanuit het zuiden Nederland binnengekomen. De eikenprocessierups veroorzaakt irritatie van de huid, ogen en luchtwegen. Meer over de overlast door eikenprocessierupsen vind je op het Kennisplatform Processierups.

Ziekte van Lyme door teek

Door de warmere winters zijn teken eerder en langer actief. Bij een tekenbeet bestaat het risico op de ziekte van Lyme. Een teek kan deze ziekte bij zich dragen en op mensen overbrengen. Meer over het risico op tekenbeten vind je op de website van het RIVM.

Hooikoorts

Doordat planten eerder en langer bloeien, kunnen mensen langer last krijgen van hooikoorts. Op de website van het Rode Kruis vind je 10 tips om hooikoortsklachten te verminderen. Ook de toename van CO₂ in de lucht zorgt voor meer pollen en dus meer hooikoorts. Als gemeente kun je rekening houden met hooikoortspatiënten door bij het aanplanten van bomen het Bomenkompas te gebruiken. Deze tool helpt je om zo weinig mogelijk bomen te planten die allergeen pollen in de lucht produceren.

Schimmels en huismijt

Door hogere temperaturen in combinatie met een hoge luchtvochtigheid kunnen schimmels en huismijt zich beter ontwikkelen. Vocht en schimmels kunnen astma verergeren. Je kunt de ontwikkeling van schimmels tegengaan door je huis goed te ventileren. Goed ventileren helpt niet alleen tegen schimmels en huismijt, maar ook tegen hitte. De verduurzaming van woningen om ze CO₂-neutraal te maken, biedt een mooie kans om woningen meteen goed te ventileren.

Hoe ga je om met slechte luchtkwaliteit?

Mensen met long- en hartaandoeningen kunnen flink last hebben van smog. Het kan je slijmvliezen en longen irriteren en zorgen voor hoest, droge keel en benauwdheid. Als je gevoelig bent voor smog, kun je het op smogdagen het beste rustig aan doen en je niet inspannen in de buitenlucht. Ook natuurbranden kunnen leiden tot luchtvervuiling en daarmee tot luchtwegklachten en -aandoeningen.

Hoe voorkom je dat de waterkwaliteit verslechtert?

Als er water op straat komt te staan als gevolg van hoosbuien, loop je het risico dat de waterkwaliteit verslechtert. Om te voorkomen dat rioolwater op straat komt te staan, kun je regenwater zoveel mogelijk afkoppelen van het riool, het laten infiltreren in de grond en het tijdelijk bergen. Dat laatste kan bijvoorbeeld met grachten, vijvers, waterpleinen en wadi’s. En om te voorkomen dat stilstaand water in ondiep water te veel opwarmt, kun je dit water bijvoorbeeld dieper maken. Meer maatregelen om verslechtering van de waterkwaliteit tegen te gaan staan in de tabel uit het onderzoeksrapport ‘Stedelijke waterkwaliteit, klimaat en adaptatie’.

Hoe beperk je de risico’s op een overstroming?

Een overstroming kan een traumatische ervaring zijn. Mensen kunnen door emotionele en materiële schade ook op langere termijn gezondheidsklachten houden. Het Nederlandse beleid op het gebied van waterveiligheid bestaat uit drie ‘lagen’:

1. We proberen een overstroming zoveel mogelijk te voorkomen.
2. We beperken de gevolgen van een overstroming door maatregelen te nemen in de ruimtelijke inrichting.
3. We bereiden ons zo goed mogelijk voor op een mogelijke evacuatie.

De video hieronder legt deze aanpak uit. Meer hierover kun je ook lezen op de themapagina Overstroming.