Welke andere voordelen heeft groen in de stad?

Behalve klimaatadaptatie heeft groen ook andere voordelen voor de leefkwaliteit in een stad. De factsheets en een poster van De Groene Stad laten de voordelen van groen zien voor wonen, werken, leren, zorg, vastgoedwaarde, biodiversiteit, en geluid. Ook op de website De Groene Agenda en op de themapagina Stad en Natuur van Staatsbosbeheer lees je meer over de voordelen van groen in de stad. En Wageningen University & Research noemt in een longread zeven redenen om te investeren in een groene stad. Een groene stad biedt oplossingen voor meerdere knelpunten. Hieronder staan de belangrijkste voordelen verder uitgewerkt.Hoeveel aandacht is er in beleid voor het belang van groen?

Betere luchtkwaliteit

Groen zorgt voor een betere luchtkwaliteit. De factsheet Luchtkwaliteit laat zien hoe groen verontreinigingen in de lucht vermindert. Groen kan bijvoorbeeld worden gebruikt om kwetsbare gebieden af te schermen van bijvoorbeeld snelwegen of andere bronnen van verontreinigde stoffen. Ook filtert groen verontreiniging uit de lucht. Hoewel dit effect op lokale concentraties laag is, draagt het totale groen in de stad bij aan een betere luchtkwaliteit op regionaal niveau.

Betere waterkwaliteit

Groen zorgt voor een betere waterkwaliteit: groen verwijdert verontreinigde stoffen uit afstromend water en werkt zo als een soort filter. Daarnaast kan de schaduw van bomen ervoor zorgen dat er minder algen in het water komen. Zie hiervoor ook de factsheet Waterhuishouding.

Meer biodiversiteit

Groen verhoogt de biodiversiteit. De factsheet Biodiversiteit laat zien hoe groen bijdraagt aan meer biodiversiteit en wat de voordelen daarvan zijn. Groen zorgt voor een grotere diversiteit van mossen, vogels, insecten en zoogdieren. Een grotere diversiteit aan soorten maakt groen minder vatbaar voor ziekten, plagen en de effecten van extreem weer.

Gezonder leven

Groen draagt bij aan een betere gezondheid en maakt mensen gelukkiger. Pagina 4 van de factsheet Groen en Wonen van Wageningen University laat zien dat groen stress vermindert en de kans verlaagt op hart- en vaatziekten, depressies en angststoornissen. Ook zijn mensen in een groene omgeving actiever en vaker buiten. Meer over de relatie tussen groen en gezondheid lees je ook in de volgende publicaties:

• In de Handreiking Natuurinclusief bouwen voor gezonde bewoners van KAN Bouwen vind je een top tien van groene maatregelen in de buitenruimte waarmee gemeenten kunnen bijdragen aan de gezondheid van bewoners.
• Groen en gezondheid is een breed domein waarover veel kennis bestaat. In de Kennisbundeling Groen en Gezondheid (2022) heeft het RIVM deze veelheid aan kennis bij elkaar gebracht. Het document geeft inzicht in hoe groen een positieve en soms ook een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid.
• De whitepaper 'Voorkomen is beter dan genezen' van Sweco biedt gemeenten een stappenplan om een slimme en rechtvaardige vergroeningsstrategie op te stellen die de gezondheid en het welzijn van bewoners verbetert.

• Eén oudere volwassen boom met een grote kruin heeft meer effect heeft op de gezondheid van bewoners dan tien kleinere jonge bomen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de KU Leuven. Gemeenten kiezen er nu vaak voor om een oude boom te kappen als die in de weg staat, en het groen te compenseren met nieuwe boompjes. De onderzoekers roepen op om oude bomen zoveel mogelijk te laten staan waar dat kan.

• Het rapport 'Groenvoorziening in sociale woningbouw (pdf, 4.9 MB)' (2020) geeft een overzicht van de kennis die beschikbaar is om de omgeving van sociale woningbouw te vergroenen en daarmee de gezondheid van bewoners te verbeteren. Het onderzoek is uitgevoerd door Wageningen Environmental Research.
• De infographic ‘Groen, ook voor gezond beleid’ van de netwerkorganisatie Alles is Gezondheid laat zien hoe beleidsmakers de effecten van natuur op gezondheid in hun beleid kunnen meenemen.
• De whitepaper 'De waarde van een natuurrijke, gezonde buitenruimte op scholen' (pdf, 11 MB) (2021) laat zien hoe groene schoolpleinen een positieve impact hebben op de ontwikkeling van kinderen. Onderzoekers aan de VU hebben dit whitepaper samengesteld in opdracht van IVN Natuureducatie en Jantje Beton.
• De centrale vraag in het onderzoek ‘Een groene tuin, een gezonde tuin?’ (pdf, 1.9 MB) (2023) is of er een relatie is tussen het hebben van een groene tuin en de gezondheid van de bewoners. Uit het onderzoek blijkt dat er voor 20 van de 21 onderzochte aandoeningen een significant verband is. Het onderzoek is uitgevoerd door Wageningen Environmental Research en Nivel.

Ook bestaat er een interessant platform dat zich richt op een gezonde leefomgeving in de stad: de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven van de provincie Utrecht.

Meer ontmoeting

Groen draagt bij aan sociale cohesie en vermindert eenzaamheid. Pagina 5 van de factsheet Groen en Wonen laat zien dat in een groene omgeving mensen vaker naar buiten gaan en daar medebuurtbewoners te ontmoeten. Ook associëren bewoners groen met minder agressie en criminaliteit. Het is daarbij wel belangrijk dat het groen niet verwaarloosd wordt of te dicht begroeid is. Te rommelig groen kan snel tot ergernis of frustratie leiden. Vergroeningsprojecten zijn daarom niet bij iedereen populair. Wil je als gemeente een buurt vergroenen maar voel je daarbij weerstand van bewoners? De WUR geeft drie adviezen om hiermee om te gaan.

Van grote waarde in drukke stad

In drukbevolkte, intensief bezochte steden zijn mensen extra blij met parken, bomen en ander groen. Voor de leefbaarheid van grote steden is groen heel waardevol. Met de TEEB-Stadtool kun je meer inzicht krijgen in de economische en maatschappelijke waarden van groen in je stad. En op de infographic Groei versus groen kun je bijvoorbeeld zien dat groen de huizenprijzen in Amsterdam verhoogt. Wil je meer weten over de baten van groen in de stad? Dan kan het MKBA-onderzoek van NKWK Klimaatbestendige Stad interessant zijn. Dit is een verkennend onderzoek naar de kosten en baten van klimaatadaptatiemaatregelen waaronder vergroening.