Overzicht van bestaande campagnes

Om een handzaam overzicht van alle bestaande campagnes te bieden, hebben we een kalender (xlsx, 19 kB) gemaakt. Hierop zie je voor alle maanden in 2024 welke momenten en acties interessant kunnen zijn om op aan te haken.

Van de Week van de Groene Tuin tot de Maand van het Vergeten Plantseizoen, en van Tiny en Tuiny Forests tot de Nationale Tuin en Klimaat Route: er zijn veel bestaande groene initiatieven waaraan je mee kunt doen. We hebben de bekendste voor je op een rij gezet.

Een groener Nederland begint in je eigen tuin

Wat? ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’ is een overkoepelende campagne, waaronder veel verschillende activiteiten en campagnes vallen. De bekendste zijn het NK Tegelwippen, de Week van de Groene Tuin en de Maand van het Vergeten Tuinseizoen. Op de website NL vergroent lees je meer over deze campagne.

Door wie? Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat organiseert deze campagne samen met verschillendegroene partners. Het doel is inwoners stimuleren om met klimaatadaptatie aan de slag te gaan, onder andere door hun tuin te vergroenen.

Voor wie? Met deze campagne wil de coalitie informatie over het vergroenen van tuinen bij elkaar brengen en toegankelijk maken voor overheden en inwoners.

Week van de Groene Tuin

Wat? In de Week van de Groene Tuin zetten verschillende partijen zich in om Nederlandse tuinen te vergroenen. Daarbij ontwikkelen ze samen initiatieven om inwoners te helpen hun tuin klimaatadaptief en biodivers in te richten. Tv-tuinman Lodewijk Hoekstra is ambassadeur van de Week van de Groene Tuin. Tijdens de week van de Groene Tuin zijn er verschillende acties in heel het land.

Wanneer? De eerstvolgende week van de Groene Tuin is van 4 t/m 10 april 2023.

Door wie? MilieuCentraal organiseert de Week van de Groene Tuin, samen met een groot aantal partners. De campagne maakt onderdeel uit van de overkoepelende campagne ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin’.

Voor wie? Iedereen kan meedoen met de actie: inwoners, gemeenten, hoveniers, tuincentra en kwekers.

Hoe? Als gemeente kun je eenvoudig met de actie meedoen door content van de Week van de Groene Tuin te delen. Hiervoor kun je gebruikmaken van de Toolkit op de website. Daarnaast kun je meedoen met het NK Tegelwippen of zelf een tegelruilactie of regentonactie organiseren.

Pientere Tuinen

Wat? Het project Pientere Tuinen wil data verzamelen in privétuinen en op basis daarvan meer maatwerk bieden met tuintips en voorlichting. Daarbij maakt het project gebruik van verzamelde data in de tuinen op basis van slimme technologie, zoals een bodemsensor. Elke tuineigenaar die meedoet, krijgt inzicht in de data, adviezen en onderzoeksresultaten van het project. Dit vergroot ook het bewustzijn bij inwoners en stimuleert ze om hun tuin groen en gezond te maken of te houden.

Wanneer? Fase 1 start tijdens de Week van de Groene Tuin die van 4 t/m 10 april wordt georganiseerd. Een bodemsensor meet drie jaar lang de temperatuur en vochtigheid in de bodem van elke tuin.

Door wie? De initiatiefnemers zijn Stichting Steenbreek, Future City Foundation, We City, RIVM, provincie Utrecht en Van Hall Larenstein.

Voor wie? Aan dit project kunnen verschillende partijen meedoen: gemeenten, provincies, verenigingen en bedrijven. Je betaalt €400 en moet dan minimaal 10 tuinen van inwoners, leden of collega’s beschikbaar stellen voor het project. Met dit project kun je inwoners, leden of collega’s stimuleren om hun tuinen te vergroenen.

Hoe? Gemeenten, provincies, verenigingen en bedrijven kunnen zich aanmelden via het aanmeldformulier op de website van Pientere Tuinen. Inwoners en andere tuineigenaren kunnen zich aanmelden via hun eigen gemeente, provincie, vereniging of bedrijf. Ook als een gemeente, provincie, vereniging of bedrijf nog niet meedoet, kunnen zij zich aanmelden.

NK Tegelwippen

Wat? In het NK Tegelwippen strijden gemeenten tegen elkaar: wie wipt de meeste tegels van Nederland? En wie wipt de meeste tegels per 1000 inwoners? Ook kunnen gemeenten onderling een wedstrijd tegelwippen organiseren. Alle inwoners van Nederland kunnen zelf aan de slag met het wippen van tegels in hun tuin of geveltuin! De gemeente en inwoners geven de gewipte tegels op via de website.

Wanneer? Het NK Tegelwippen is een jaarlijkse wedstrijd. De actie loopt van maart tot en met oktober.

Door wie?  Het NK Tegelwippen is in 2020 bedacht door activatiebureau Frank Lee in samenwerking met collectief Dus Wat Gaan Wij Doen. De wedstrijd wordt gesteund door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Ons Water. Het NK Tegelwippen maakt deel uit van de campagne ‘Een groener Nederland begint in je eigen tuin!’

Voor wie? Iedereen kan aan de actie deelnemen: inwoners, gemeenten, bedrijven en scholen.

Hoe? Als gemeente kun je je aanmelden voor het NK Tegelwippen. Meedoen is gratis. Om het NK Tegelwippen in je gemeente te promoten, kun je flyers, posters en socials downloaden. Ook kun je als gemeente een fysieke toolkit aanvragen, bestaande uit flyers, posters, stickers, plantenstekers, spandoeken en een roll-up banner.

Maand van het Vergeten Plantseizoen

Wat? Door klimaatverandering zijn september en oktober heel geschikte maanden geworden om te tuinieren. In de Week van het Vergeten Plantseizoen wordt daarom aandacht gevraagd voor het najaar als het ideale plantseizoen. Dat gebeurt via (online) kanalen, nieuwsbrieven, tv-programma’s, dagelijks tuintips en tuinmagazines. Het doel is om tuinbezitters en groenprofessionals enthousiast te maken om juist in het najaar actief te planten en aan de slag te gaan in de tuin.

Wanneer? De actie vindt sinds 2021 elk jaar plaats in de maand oktober.

Door wie? De landelijke campagne Het Vergeten Plantseizoen is een initiatief van het samenwerkingsverband NL vergroent. De partijen die meedoen aan deze campagne vind je op de website van Het Vergeten Plantseizoen.

Voor wie? Iedereen kan meedoen: inwoners, hoveniers, gemeenten, tuincentra, kwekers.

Hoe? Wil je meedoen met deze campagne? Dan kun je gebruikmaken van een toolkit. Deze kun je downloaden via de website van Het Vergeten Plantseizoen. Ook kun je hier informatie vinden over hoe je meedoet en over de voordelen van deze actie.

Campagnes van Stichting Steenbreek

Wat? Stichting Steenbreek ondersteunt meer dan 160 deelnemende gemeenten bij campagnes en activiteiten die hun bewoners enthousiast maken om hun tuin, straat of buurt duurzaam groen in te richten. Steenbreek richt zich op vier kernthema’s: biodiversiteit, klimaatadaptatie, sociale cohesie en gezondheid. Elke gemeente is anders en kent verschillende uitdagingen op het gebied van deze thema’s. Stichting Steenbreek denkt met gemeenten mee en helpt ook om activiteiten op te zetten.

Door wie? Stichting Steenbreek is in 2015 begonnen als Stichting Operatie Steenbreek. De reden voor de oprichting was: actie voeren tegen de trend om particuliere tuinen te verharden, omdat verharde tuinen negatieve effecten hebben op de stedelijke natuur. Sinds 2019 is de stichting gefuseerd met Stichting Entente Florale Nederland en heet ze Stichting Steenbreek. De stichting werkt samen met partners, bedrijven en gemeenten aan de doelstelling om de ruimte om ons heen klimaatadaptief te maken en daarbij de biodiversiteit te verbeteren.

Voor wie? Gemeenten, provincies, waterschappen, woningbouwcorporaties.

Hoe? Wil je ondersteuning van Stichting Steenbreek bij een campagne of actie om bewoners te stimuleren hun omgeving te vergroenen? Dan kun je meer informatie aanvragen door het formulier op de website in te vullen.

Tiny Forest

Wat? Een Tiny Forest is een dichtbegroeid, inheems bos ter grootte van een tennisbaan. Het doel is vooral om de biodiversiteit in steden te vergroten en om bewoners in contact te brengen met de natuur, zodat ze zich er bewust van worden hoe belangrijk biodiversiteit is. Verder heeft zo’n minibos nog veel andere voordelen: het vergroot de waterbergingscapaciteit, gaat hittestress tegen, verbetert de luchtkwaliteit en heeft een positief effect op de gezondheid. Wil je als gemeente een Tiny Forest aanleggen? IVN kan je daarbij helpen.

Door wie? Het Tiny Forest is bedacht door de Indiase ingenieur Shubhendu Sharma. In 2011 richtte hij het bedrijf Afforestt op om op zoveel mogelijk plekken inheemse bossen terug te laten keren. Sharma baseerde zich hierbij op de bosbouwmethode uit de jaren zeventig van de Japanse bomenexpert Akira Miyawaki. Daan Bleichrodt van IVN is in 2014 door het idee van het Tiny Forest geïnspireerd geraakt. Een jaar later is het eerste Tiny Forest aangelegd in Zaanstad en sindsdien zijn deze minibosjes heel populair.

Voor wie? Gemeenten, basisscholen, initiatiefnemers, tuineigenaren, bedrijven en particulieren.

Hoe? Werk je bij een gemeente en heb je interesse in een Tiny Forest? Ga dan naar de pagina voor gemeenten op de website van IVN en vul het contactformulier in. Een projectleider uit jouw regio neemt dan contact met je op om de mogelijkheden te bespreken om een Tiny Forest aan te leggen in de openbare ruimte. Samen doorlopen jullie daarbij het Tiny Forest stappenplan. Je gaat hiervoor in ieder geval samenwerken met een initiatiefnemer en een basisschool. Als gemeente speel je een sleutelrol in het Tiny Forest-programma. Zo zoek je naar geschikte locaties, gebruik je je uitgebreide netwerk, stem je intern af en draag je de verantwoordelijkheid voor het beheer van de minibossen.

Meer weten? Meer over Tiny Forests kun je lezen op de website van IVN. Ook interessant is een interview met Fabrice Ottburg op het Kennisportaal Klimaatadaptatie.

Tuiny Forest

Wat? Een Tuiny Forest is een kleinere versie van het Tiny Forest. Het is een inheems minibosje van 6 m2 vol bomen, struiken en kruiden. Het Tuiny Forest is klein genoeg om in tuinen aan te leggen.

Door wie? IVN heeft samen met plantenwebshop Sprinklr en ondersteuning van ASN Bank een pakket samengesteld vol inheemse planten. Daarmee kun je een Tuiny Forest aanleggen. Misschien wel een ideaal pakket om in te zetten voor het stimuleren van bewoners om hun tuin te vergroenen.

Voor wie? Voor iedereen met een tuin en voor gemeenten.

Hoe? IVN is bezig om een buurtaanpak voor gemeenten op te zetten. Meer hierover kun je lezen op de website van IVN.

Groen Klimaatplein

Wat? Met de actie Groene klimaatpleinen willen verschillende tuincentra samen voor elkaar krijgen dat iedere tuin 2m2 per jaar vergroent. Zo willen ze dat de Nederlandse tuinen in vijf jaar ‘een veluwe erbij’ hebben gerealiseerd.

Hoe? Dit willen de tuincentra bereiken met behulp van een ‘Groen Klimaatplein’ op een centrale plek in het tuincentrum. Dit plein is speciaal ontworpen om bezoekers te informeren, enthousiasmeren, inspireren en activeren om hun tuin te vergroenen. Hier krijgen bezoekers van goed opgeleide en enthousiaste medewerkers informatie over groene daken, water in de tuin, tegels vervangen door planten en het vergroten van de biodiversiteit.

Door wie? Tuincentra, in samenwerking met gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties en bedrijven uit de tuinbranche.

Voor wie? Voor bewoners en andere particulieren met een tuin, geveltuin of balkon.

Plan Boom

Wat? Het doel van de actie Plan Boom is om in vier jaar tijd samen 10 miljoen extra bomen te planten in Nederland. Als je een boom plant, draag je op een makkelijke manier bij aan een beter klimaat. Bomen nemen namelijk CO2 op, gaan hittestress tegen, brengen schaduw en verkoeling en houden water vast in droge tijden. Ook versterken ze de veerkracht van de natuur en de biodiversiteit.

Door wie? Plan Boom is een initiatief van de Natuur en Milieufederaties. Samen met LandschappenNL, De Gezonde Stad, Duurzaam Den Haag, Milieucentrum Rotterdam, Stichting wAarde, LSA bewoners, Trees for All en heel veel vrijwilligers. Gemeenten, bewonersgroepen en bedrijven haken aan. Juist die samenwerking maakt Plan Boom sterk.

Voor wie? Voor gemeenten, bedrijven, initiatiefnemers en vrijwilligers.

Hoe? Heb je als gemeente de ambitie om bomen te planten? Plan Boom kan je daarbij helpen. Bijvoorbeeld door inwoners te betrekken, een plantactie te organiseren en afspraken te maken over het beheer. Neem contact op met Plan Boom via de pagina met contactpersonen per provincie.

Nationale Tuin & Klimaat Route

Wat? De Nationale Tuin & Klimaat Route is een landelijk platform waar inwoners, gemeenten en organisaties tuininspiratie kunnen delen en opdoen. Het platform is bedoeld voor iedereen die interesse heeft in het verduurzamen van tuin, balkon of openbare plekken. Daarnaast is er elk jaar op twee zaterdagen in september ook een echte tuinroute. Tuineigenaren kunnen tijdens dit evenement hun duurzame tuin, balkon of project openstellen voor bezoekers. Ze kunnen dan tips en ideeën met elkaar uitwisselen. Op de website vind je foto’s van verschillende tuinen en projecten, en is er ruimte om ervaringen te delen en elkaar te inspireren.

Door wie? De Tuin & Klimaat Route is geopend in de regio Vallei en Veluwe en is beschikbaar in heel Nederland. De route is tot stand gekomen in een samenwerking tussen Platform Duurzaam Nederland en het Manifest Vallei en Veluwe. Het Manifest is een samenwerking tussen 28 gemeenten, twee provincies en het Waterschap.

Voor wie? Tuineigenaren, gemeenten en andere organisaties

Hoe? Wil je als gemeente beleid, bewustwording en bewonersparticipatie bij elkaar brengen? Dat kan door mee te doen aan de Tuin & Klimaat Route. Benieuwd hoe? Neem contact op met het platform via de pagina voor gemeenten.

Wanneer? Elk jaar in september. Houd de website in de gaten voor precieze data.

Een bekende campagne die gaat over water is de Week van Ons Water. Verder zijn er een aantal websites die je kunt gebruiken om inwoners voor te bereiden op extreme wateroverlast, de risico’s op watertekorten of op een overstroming. Zie daarvoor het overzicht van tools.

Campagne Week van Ons Water

Wat? De Week van Ons Water wordt twee keer per jaar georganiseerd. Bij de Week van Ons Water in het najaar ligt de nadruk op de bescherming tegen het water en wateroverlast. Tijdens de Week van Ons Water in het voorjaar gaat het vooral over (voldoende) schoon water en gebruik van water in en om het huis. Ons Water heeft als doel het water- en risicobewustzijn in Nederland te vergroten. Door te laten zien wat er allemaal gebeurt aan watermanagement, wat er nodig is voor de toekomst en draagvlak te houden voor investeringen. En wat je zelf kunt doen of waar je rekening mee moet houden.

Door wie? Ons Water is een initiatief van de publieke organisaties in Nederland die zich met water bezig houden: het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen, VNG, IPO, Vewin, waterschappen, provincies, gemeenten en waterbedrijven.

Voor wie? Voor alle inwoners van Nederland

Wanneer? In het voorjaar vindt de Week van Ons Water plaats van 1 tot en met 14 mei 2023 en in het najaar van 14 tot en met 29 oktober 2023.

Campagne Waterklaar

Wat? De campagne Waterklaar is een website met als doel om inwoners te stimuleren hun omgeving klimaatbestendig te maken. De website bevat een pagina voor inwoners met daarop allerlei maatregelen tegen hittestress, droogte, wateroverlast en verslechtering van de waterkwaliteit. Als je op een maatregel klikt, krijg je uitleg over hoe je de maatregel aanlegt of uitvoert, tips, en allerlei andere handige weetjes, zoals een indicatie van de kosten.

Door wie? De campagne Waterklaar is een initiatief van de provincie Limburg en Waterschap Limburg

Voor wie? De campagne is in de eerste plaats bedoeld voor Limburgers: inwoners en gemeenten. Als Limburgse gemeente kun je ook gebruikmaken van de verschillende campagnematerialen van Waterklaar, zoals brochures, posters en logo’s.

Wanneer? Je kunt het hele jaar door gebruikmaken van de campagnematerialen.

Campagne WatZr

Wat? De campagne WatZr is bedoeld om inwoners te motiveren om simpele maatregelen te nemen. Het gaat om kleine acties in of rond het huis die het risico op wateroverlast, watertekort of hittestress kunnen verkleinen of die bijdragen aan een schoon riool.

Door wie? WatZr is een campagne van Samen blauwgroen, een netwerkorganisatie van de achtentwintig gemeenten in het Noorderkwartier, het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) en PWN.

Voor wie? De campagne is gericht op inwoners van de aangesloten gemeenten. Partners van de campagne kunnen de Watzr Toolkit downloaden van de website van Watzr. Daar vind je ook een uitleg over hoe je de toolkit gebruikt.

Er zijn in Nederland nog geen landelijke acties over hitte waar je bij kunt aanhaken. Wel gaat het Nationaal Hitteplan in werking als warm weer een risico is. Dit plan is in de eerste plaats gericht op de gezondheid van mensen die kwetsbaar zijn voor hitte. Daarnaast is het belangrijk dat gemeenten een goed lokaal hitteplan opstellen. Dat plan gaat niet alleen over hitte in relatie tot gezondheid, maar ook over de relatie met woning en leefomgeving. In het kennisdossier Hitte lees je hier meer over. Wil je een actie opzetten om het hittebewustzijn van inwoners te stimuleren? Kijk dan bij de tools om inwoners bewust te maken van hitte.