Waardoor verandert het klimaat?

Het klimaat is het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Het klimaat is niet stabiel, maar verandert door de tijd heen door natuurlijke processen en menselijke invloeden. Voorbeelden van natuurlijke processen zijn vulkaanuitbarstingen, verschillen in de activiteit van de zon en verschillen in de afstand tussen de aarde en de zon. De mens kan het klimaat veranderen door het uitstoten van broeikasgassen, zoals koolstofdioxide (CO2) en methaan (CH4). Volgens het zesde rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is het zeker dat de mens de huidige opwarming van de aarde veroorzaakt.

Wat is het IPCC?

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is een organisatie van de Verenigde Naties die de risico’s van klimaatverandering evalueert. In 2021 en 2022 zijn de drie delen van het zesde IPCC-rapport verschenen. In oktober 2023 heeft het KNMI op basis van dit rapport de KNMI'23 scenario's gepubliceerd.

Hoe veroorzaken broeikasgassen opwarming van de aarde?

Via landbouw, industrie, verkeer en energieopwekking brengen we steeds meer broeikasgassen in de lucht. Die grote toename van broeikasgassen zorgt ervoor dat de aarde snel opwarmt. Broeikasgassen zoals koolstofdioxide (CO2) en methaan (CH4) houden namelijk de warmte van de zon vast en kaatsen die voor een deel terug naar het aardoppervlak. Dit heet het broeikaseffect. Zonder deze broeikasgassen zou het op aarde onaangenaam koud zijn. Sinds het begin van de industriële revolutie in 1750 is de hoeveelheid broeikasgassen sterk toegenomen. Zo is de hoeveelheid CO2 in de lucht sinds 1750 toegenomen met 40 procent. Dat komt onder andere doordat mensen sindsdien op grote schaal fossiele brandstoffen uitstoten, zoals steenkool, aardolie en aardgas. Ook bosbranden en houtkap zorgen ervoor dat de hoeveelheid CO2 in de lucht toeneemt. Daarnaast zijn ook andere broeikasgassen flink toegenomen, zoals methaan dat veel krachtiger is dan CO2. De uitstoot daarvan is zelfs toegenomen met 150 procent. Methaan wordt vooral uitgestoten door de veehouderij.

De animatie hieronder legt uit hoe klimaatverandering ontstaat, wat de effecten kunnen zijn en wat de gevolgen zijn voor Nederland.