1. Fault-Tree-analyse (FTA)
| Wat is het? | Wie is de gebruiker? | Voorwaarden voor gebruik |
|---|---|---|
| Een methode die de onderlinge relaties weergeeft van gebeurtenissen die leiden tot een ongewenste toestand. | Geschikt voor individuen en teams. | Er zijn weinig voorwaarden voor gebruikers. |
De Fault-Tree-analyse is een methode waarbij je met een diagram de relatie in kaart brengt tussen een specifieke ongewenste gebeurtenis en de oorzaak die hiertoe leidt. De methode is deductief: op basis van logische relaties maak je de takken in de Fault Tree zichtbaar die de hoogste risico's of ergste gevolgen opleveren.
Afbeelding: Fault-tree voorbeeld.
Hoe gebruik je de methode?
Met de Fault-Tree-analyse volg je deze stappen:
1. Definieer wanneer het systeem faalt
Bepaal het bereik van de analyse en definieer wanneer het systeem faalt. Dit is belangrijk voor situaties waarin een enkel onderdeel van het systeem faalt terwijl de andere onderdelen nog werken.
2. Bepaal het startpunt
Beschrijf het hoogste niveau van falen: wat is de meest ongewenste situatie? Dit is het startpunt van de analyse.
3. Bepaal de oorzaken van falen
Welke gebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat de meest ongewenste situatie optreedt? Dat kan een enkele gebeurtenis of een combinatie van gebeurtenissen zijn. Schrijf die gebeurtenissen op. Elke gebeurtenis die je opschrijft, kan een voorafgaande gebeurtenis hebben.
4. Teken de Fault Tree
Ga door met het opschrijven van gebeurtenissen tot je de hoofdoorzaak van de reeks hebt bereikt. Laat daarbij steeds zien wat de relatie is tussen een gebeurtenis en de oorzaken. Daarvoor gebruik je symbolen. In figuur 2 hieronder zijn ‘en’-symbolen en ‘of’-symbolen gebruikt:
- Het ‘en’-symbool heeft een rechte onderkant. Dit symbool laat zien: deze gebeurtenis heeft dit en dit als oorzaak.
- Het ‘of’-symbool heeft een gebogen onderkant. Dit symbool laat zien: deze gebeurtenis heeft dit of dit als oorzaak.
5. Voeg kansen toe aan gebeurtenissen
Kun je erachter komen wat de feitelijke of relatieve kans is dat een gebeurtenis plaatsvindt? Zet de kans er dan bij.
6. Bepaal de meest waarschijnlijke oorzaken van falen en formuleer acties
Bepaal welke gebeurtenissen er het meest waarschijnlijk toe leiden dat het systeem faalt. Schrijf dan middelen of acties op die de kans op falen verminderen. Doe je de Fault-Tree-analyse als een team? Voer hier dan een discussie over en voeg opvallende opmerkingen uit de discussie en actiepunten toe aan het visuele model van de Fault Tree.
