Handreikingen, methodes en e-learning
De Gereedschapskist Water en Bodem Sturend (pdf, 1.9 MB) is ontwikkeld door het Kennisnetwerk Water en Bodem Sturend. De gereedschapskist bestaat uit acht tools. De eerste tool biedt een inhoudelijke onderbouwing van water en bodem sturend. Twee tools zijn handig voor ontwerpers: de tool met vijf ontwerpprincipes en de tool die verwijst naar de Stadsgenese en Gidsmodellen (zie de alinea hieronder over de Stadsgenese). Twee andere tools gaan in op de gebiedsgerichte aanpak: hoe vertaal je principes over het water- en bodemsysteem voor een specifiek gebied naar integrale plannen? Verder vind je in de gereedschapskist twee tools die de focus leggen op het proces: hoe kun je de dialoog tussen betrokken partijen zo structureren dat ze samen water en bodem meer sturend laten zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen? En dan is er nog een tool die je helpt om bij water en bodem sturend de kracht van de omgevingswet te benutten.
In het boek De Stadsgenese lees je over de ontstaansgeschiedenis van acht Nederlandse steden en de directe samenhang tussen stedelijke ontwikkeling en bodem en water. Het boek en de website helpen je om een beter begrip te krijgen van de bodem, de ondergrond en het watersysteem. Ze bieden een methode om steden klimaatadaptief te ontwikkelen met behulp van historische kennis over bodem en water. In het interview met Menne Kosian en Bert Palsma lees je meer over de achtergrond van De Stadsgenese.
Als je een genese van je stad hebt opgesteld, kunnen de Gidsmodellen helpen om een strategie voor adaptatiemaatregelen op te stellen.
De Basisregistratie Ondergrond (BRO) is een handige bron van gegevens als je bodem en ondergrond bij klimaatadaptatie wilt betrekken. Maar hoe vind je gegevens in de BRO en hoe pas je ze toe? De handreiking ‘Bodembewuste klimaatadaptatie’ geeft praktische aanwijzingen, tips en voorbeelden. Afhankelijk van je situatie en doel, geeft de handreiking verschillende routes.
In de gratis online leermodule ‘Klimaatadaptatie en de bodem’ leer je welke kansen de bodem biedt voor klimaatadaptatie. Ook krijg je inzicht in mogelijke gevolgen en risico’s van adaptatiemaatregelen voor de bodem. De leermodule bestaat uit een theoriedeel, waarin je leert hoe je omgaat met grondwateroverlast, vochtproblemen, verontreinigingen, grondwaterstanden en funderingen. Daarnaast zie je hoe het nemen van maatregelen werkt in de praktijk, aan de hand van een aantal adaptatieprojecten in Leiden.
De notitie ‘Water en Bodem Sturend laten landen in de praktijk’ (pdf, 1.3 MB) biedt handvatten om in drie arena’s Water en Bodem sturend-netwerken te vormen. De eerste arena is het kennisnetwerk: de mensen uit de water- en bodemwereld zelf. De tweede arena is die van de ruimtelijke ordening: wat doen we waar? En de derde arena is de uitvoering, ook wel de gebiedsgerichte aanpak. Deze notitie bouwt voort op de Gereedschapskist Water en Bodem Sturend en is ontwikkeld door het Kennisnetwerk Water en Bodem Sturend.
Waterschap Aa en Maas organiseert samen met de provincie Noord-Brabant workshops voor gemeenten om concrete oplossingen te vinden voor het klimaatrobuust maken van Brabantse landschappen. Daarvoor is een speciale handleiding ontwikkeld: de Handleiding Klimaatrobuuste Beeklandschappen (pptx, 56 MB). Gemeenteambtenaren overal in Nederland kunnen die gebruiken om het gesprek over water en bodem te voeren. De handleiding geeft inspiratie om mensen enthousiast te maken aan de hand van een korte pitch. Ook helpt de handleiding je om een workshop voor te bereiden en bevat hij handig materiaal over de hoofdprincipes van water en bodem sturend, waarom het nodig is en wat het betekent voor decentrale overheden.