Basislaag: waterbewustzijn

Een basisvoorwaarde om je als samenleving goed voor te bereiden op mogelijke gevolgen van wateroverlast en overstroming, is waterbewustzijn: iedereen in Nederland moet weten dat extreme buien, hoogwater of een combinatie hiervan kunnen leiden tot overlast, schade of zelfs tot gevaarlijke situaties. Denk aan de extreme buien in de zomer van 2021 in Limburg, Duitsland en België. Als mensen zich van deze risico’s bewust zijn, kan de samenleving zich er beter op voorbereiden. Inwoners, bedrijven en overheden weten dan beter wat ze kunnen doen om wateroverlast te voorkomen, maar ook wat ze kunnen doen als ze met wateroverlast of een overstroming te maken krijgen. Daarbij hoort ook het accepteren van de risico’s op wateroverlast en overstroming en het nemen van eigen verantwoordelijkheid.

Wat gebeurt er al om mensen waterbewust te maken?

De volgende onderzoeken en hulpmiddelen hebben als doel om mensen waterbewust te maken:

• De website Leven met water is bedoeld om Nederlanders waterbewust te maken, en om ze te helpen zich voor te bereiden op wateroverlast.
• Inwonersonderzoek Limburg: Onderzoeksbureau Enneüs heeft in 2023 in opdracht van het Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) onderzoek gedaan onder Limburgse inwoners naar hun klimaatbewustzijn en zelfredzaamheid. Het doel was om concrete handvatten te krijgen voor communicatiebeleid richting inwoners.
• Uitvoeren van woningscans in Limburg
• Als onderdeel van het landelijke Plan van Aanpak Waterbewust Gedrag wordt er een aanpak ontwikkeld om inwoners bewust te maken van mogelijke situaties van wateroverlast, zodat ze weten wat ze dan moeten doen. Het rapport Waterbewust handelen bij wateroverlast door extreme regen doet hier een voorzet voor. In dit rapport staan vier gedragsinterventies uitgewerkt die overheden kunnen inzetten om het gedrag van inwoners en ondernemers te veranderen.
• Waterlabel: op deze website kun je voor jouw woning zien hoe waterbestendig je huis is en hoe je dit kunt verbeteren.
• Wacht niet op water: deze website is een initiatief van de Limburgse overheden om inwoners beter voor te bereiden op wateroverlast. Inwoners kunnen hier alles vinden over wateroverlast en over maatregelen om wateroverlast zoveel mogelijk te voorkomen.
• Aanpak gemeente Dordrecht: de gemeente Dordrecht probeert met onder meer de website groenblauwdordrecht.nl alle Dordtse bewoners, bedrijven, organisaties en scholen waterbewust te maken.