Impactproject Land van Cuijk


Vijf gemeenten, Waterschap Aa en Maas en de Provincie Noord-Brabant werken samen aan klimaatadaptatie in het Land van Cuijk. Met een driesporenbeleid worden plattelandsgemeenten weerbaar gemaakt tegen verdroging, wateroverlast en hittestress, ondersteund door overheden, burgers en bedrijven.

Vijf gemeenten, Waterschap Aa en Maas en de Provincie Noord Brabant werken sinds 2014 samen om het Land van Cuijk klimaatbestendiger te maken. De regio hanteert daarbij een drie-sporenbeleid waarbij op elk schaalniveau en dwars door vakdisciplines en organisaties heen wordt gewerkt aan klimaatadaptatie. Een aanpak die past bij het gebied en herkenbaar is voor de mensen die ermee werken. Niet alleen grote steden krijgen immers te maken met de gevolgen van het veranderend klimaat, ook plattelandsgemeenten zoals in het Land van Cuijk worden steeds vaker geconfronteerd met verdroging, toenemende wateroverlast en hittestress in de kernen. Wat begon met een klimaatworkshop met een aantal enthousiaste ambtenaren is inmiddels uitgegroeid tot een beweging, een samenhangend geheel van projecten waarin overheden, burgers en ondernemingen zich inzetten voor een klimaatbestendiger Land van Cuijk.

Intentieverklaring Klimaatbestendig Land van Cuijk

In maart 2015 hebben de verantwoordelijk bestuurders van gemeenten en waterschap de intentieverklaring Klimaatbestendig Land van Cuijk getekend. Daarmee gaan de vijf gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill & St. Hubert, Sint Anthonis en het Waterschap Aa & Maas als klimaatcoalitie Land van Cuijk zelf aan de slag met dit thema, maar zoeken ook nadrukkelijk nieuwe partners om aan te sluiten bij deze klimaatcoalitie.

Aanpak: Weten-Willen-Werken

De basis voor de aanpak in het Land van Cuijk vormt de handreiking ruimtelijke adaptatie die hulp biedt bij het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van een gebied. Hierbij zijn de stappen Weten – Willen – Werken in willekeurige volgorde ingevuld.

Routekaart Klimaatbestendig Land van Cuijk
Routekaart Klimaatbestendig Land van Cuijk

Werken

Het eerste spoor van de Routekaart vormde de “Groene Gevel / Groene Dakenstraat”. In dit deelproject staat bewustwording van de burger centraal. In maart en april 2015 is een regionale tuinvergroeningsactie gehouden waarbij de vijf burgemeesters burgers oproepen hun tuin klimaatbestendiger in te richten. De actie is met lokale ondernemers (waaronder bouwmarkten) en ook de basisscholen ingezet. Via traditionele en social media is uitgebreid aandacht geschonken aan het project. Bij de deelnemende ondernemers zijn klimaatbestendige voorbeeldtuintjes gemaakt.

Website Land van Cuijk
Website Land van Cuijk

De tweede straat van de Routekaart is de Klimaat Doen! straat. Dit deelproject richt zich op het klimaatbewuster maken van ambtenaren uit verschillende vakdisciplines en op de vraag hoe je klimaatbestendig handelen krijgt ingebed in gemeentelijke projecten. Voor de wateropgaven is dit vaak al goed geregeld bij de gemeenten. Voor de thema’s droogte en hittestress wist men nog niet zo goed hoe dit mee te nemen in projecten en beleid.

Om hier handen en voeten aan te geven is er een workshop georganiseerd waarbij integrale projectteams van gemeenten en waterschap aan de slag gingen met door henzelf ingebrachte projecten. De projectteams werden bijgestaan door externe deskundigen. Een aantal gemeenten is na de workshop verder gegaan met deze projecten onder begeleiding vanuit het klimaatproject. Dit resulteerde in Boxmeer onder andere in een keuze van B&W voor de “optimale stedenbouwkundige klimaatvariant” in plaats van de gebruikelijke stedenbouwkundige invulling.

Eind 2014 bezochten zo’n 20 medewerkers van gemeenten, waterschap en provincie diverse voorbeeldprojecten in Rotterdam die werden toegelicht door o.a. medewerkers van de gemeente Rotterdam.

Workshops integrale projectteams
Workshops integrale projectteams

Weten

Ook het Land van Cuijk krijgt te maken met de gevolgen van klimaatverandering. Om dit te onderbouwen is op pragmatische wijze onderzoek gedaan naar wateroverlast, overstroming, hittestress en droogte. Op basis van beschikbare data en enkele interviews met gemeentelijk medewerkers is lokale kennis in kaart gebracht. Vervolgens zijn bestaande gegevens gecombineerd om knelpunten te benoemen op het gebied van “te nat”, “te droog” en “te warm”. Vervolgens is vooral ook gekeken naar de positieve effecten van het veranderend klimaat. In de Klimaatkansenkaart is vanuit diverse invalshoeken gekeken naar wat klimaatverandering het Land van Cuijk brengt.

De top vijf klimaatkansen zijn:

  1. Versterken en uitbreiden van groen/blauwe klimaatlinten
  2. Opstarten van agrarische innovaties
  3. Ontwikkeling van nieuwe landgoederen
  4. Versterken van groene, gezonde kernen
  5. Recreatieve impulsen
Klimaat kansenkaart Land van Cuijk
Klimaat kansenkaart Land van Cuijk

Deze kansen worden in de komende periode verder uitgediept. Hierbij wordt gekeken of al lopende projecten een extra impuls kunnen krijgen vanuit dit project of dat er nieuwe projecten kunnen worden opgestart. Gebiedspartners zoals ZLTO en Brabantse Milieufederatie, maar ook lokale ondernemers wordt gevraagd aan te sluiten.

Willen

Dat de regio ook echt aan de slag wíl met klimaatbestendigheid hebben de bestuurders op 27 Maart 2015 duidelijk gemaakt met de ondertekening van de intentieverklaring Klimaatbestendig Land van Cuijk. Tijdens het afsluitend symposium verklaarden zij dat ze als Klimaatcoalitie samen, maar ook met nieuwe partijen klimaatbestendigheid handen en voeten gaan geven en het belang er van ook uitdragen naar bewoners en bedrijven.

Contactpersonen

Arthur Hofstad
ODBN 
06 21 59 42 28

Ingrid Langenhoff
Voorelkaarkrijgen
06 20 37 97 26


Deelnemer
Gemeenten Grave, Cuijk, Mill en Sint Hubert, Boxmeer & Sint Anthonis, Waterschap Aa en Maas & de Provincie Noord Brabant
Schaal
Regio/provincie
Thema
Biodiversiteit, Droogte, Hitte, Overstroming, Wateroverlast
Categorie
Beleid en samenwerking