Actueel

Op maandag 17 juni vindt het Nationaal Congres Klimaatadaptatie plaats. Dit congres is een samenwerking tussen een ministerie en een provincie: ‘een primeur’, volgens Wieke Tas (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) en Stef Meijs (Provincie Utrecht). De organisatoren willen een brede doelgroep aantrekken: “We willen de mensen bereiken die niet elke dag met klimaatverandering bezig zijn.”

In het Caribisch deel van het Koninkrijk zijn de gevolgen van klimaatverandering voelbaar. Het wordt warmer, periodes van droogte nemen toe en als er regen valt, dan valt er veel meer in kortere tijd. Bovendien worden orkanen krachtiger. Hoe moeten de eilanden zich hieraan aanpassen? Wat gebeurt er om de eilanden en eilandbewoners voor te bereiden op de toekomst? In de rubriek ‘Eilanders aan het woord’ vertellen Kimani Kitson-Walters en Anna Maitz over hoe zij tegen klimaatverandering en klimaatadaptatie aankijken.

De gemeente Groningen heeft grote stappen gezet met de wijkklimaatmonitor ‘Klimaat in je straat’. Het is een project waarmee professionals én inwoners inzicht krijgen in klimaatrisico’s op wijkniveau. “Aan de monitor koppelen we meteen ook mogelijke acties”, aldus twee betrokkenen. De aanpak is gericht op doelen die mensen raken: een fleurige, groene, koele wijk waarin je prettig kunt wonen. “Je moet het niet te abstract maken.”

Het afgelopen jaar heeft de werkgroep Regionale Monitor Klimaatadaptatie (RMK) eerste stappen gezet in het ontwikkelen van een monitoringssystematiek voor decentrale overheden. Deze eerste stappen staan beschreven in het rapport Regionale Monitor Klimaatadaptatie. Het is de bedoeling dat de uiteindelijke monitor provincies, werkregio’s, gemeenten en waterschappen vanaf 2026 kan helpen om meer zicht te krijgen op de effecten van adaptatiemaatregelen.

Tussen 2017 en 2023 is er vanuit de onderzoekslijn Klimaatbestendige Stad van het Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK-KBS) veel kennis ontwikkeld over hoe we onze steden klimaatbestendig en waterrobuust kunnen maken. Hoe heeft deze ontwikkelde kennis bijgedragen aan het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van stedelijke gebieden?

Water en Bodem moeten meer sturend worden in de ruimtelijke ordening, zo staat in de Kamerbrief Water en Bodem Sturend (november 2022) van minister Harbers. Maar hoe zorgen we ervoor dat dit ook echt gebeurt? Hoe maak je water en bodem sturend? We praten erover met Govert Geldof, een van de betrokkenen bij het kennisnetwerk Water en Bodem Sturend.

Deze week heeft Deltares de nieuwe Deltascenario’s overhandigd aan minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en aan Deltacommissaris Co Verdaas. Vier scenario’s laten zien waarmee we in het waterbeleid en ruimtelijk beleid rekening moeten houden tot het eind van deze eeuw.

Veel van ons cultureel erfgoed is kwetsbaar voor klimaatverandering. Veranderingen in temperatuur, neerslag en de stijging van de zeespiegel bedreigen musea, monumenten, UNESCO werelderfgoed en archeologische vindplaatsen. Maar welke objecten lopen gevaar en wat zijn eigenlijk de risico’s? De landelijke Klimaatrisicoscan voor het Nederlandse erfgoed geeft hier een eerste beeld van.

De overstromingen in Limburg maakten het dwingend duidelijk: sommige aspecten van klimaatadaptatie moet je bovenregionaal aanpakken. Bijvoorbeeld het voorkomen van wateroverlast op plekken waar er cascade-effecten of grensoverschrijdende gevolgen kunnen optreden. Maar dan moeten eerst de knelpunten in beeld zijn. Stresstesten gebeuren al wel op allerlei lagere niveaus, maar nog niet bovenregionaal. Een nieuwe Handreiking zet uitgangspunten op een rij, verlaagt daarmee de drempel én brengt partijen bij elkaar.

Hoe maken we onszelf weerbaarder tegen droogte? Deltares pleit in haar onderzoek naar de droogte van 2022 voor een brede droogte-analyse na elke droge periode.