Actueel

In 2021 heeft een consortium van NKWK Klimaatbestendige Stad (NKWK-KBS) onderzocht welke invloed klimaatverandering kan hebben op de stedelijke waterkwaliteit. Deel daarvan was een verkennend onderzoek naar mogelijke bijeffecten op de waterkwaliteit van standaard adaptatiemaatregelen die zijn genomen voor andere klimaatthema’s. In 2022 is dit onderzoek voortgezet en verder uitgediept. Een samenvatting van de resultaten vind je in het kennisdossier Stedelijke waterkwaliteit op dit portaal, met daarin ook een interactieve handreiking voor waterschappen en gemeenten.

Het onderzoeksconsortium van NKWK Klimaatbestendige Stad heeft in 2022 zes onderzoeken uitgevoerd. Eén van deze onderzoeken richtte zich op wateroverlast en hoogwater. Hierin stonden de omstandigheden centraal die leidden tot de overstromingen in de zomer van 2021. Wat waren die omstandigheden? En wat zijn de gevolgen als die neerslag op andere delen van Nederland valt? Is het mogelijk een methode te ontwikkelen waarmee je die gevolgen inzichtelijk maakt?

De overstromingen van juli 2021 in Limburg werden veroorzaakt door een grote hoeveelheid neerslag die in twee dagen viel. Wat kunnen we leren van deze gebeurtenis? Deltares analyseerde daarvoor het Limburgse watersysteem. Belangrijkste conclusie: dit soort overstromingen zijn niet te voorkomen, maar we kunnen de gevolgen wel beperken met verschillende soorten maatregelen. Dat is belangrijk, want door klimaatverandering kunnen grote hoeveelheden neerslag vaker voorkomen.

Omdat we vaker te maken krijgen met warme periodes, wordt hittestress een steeds groter probleem. Hittestress kan zelfs leiden tot sterfte, vooral bij kwetsbare mensen. Gemeenten, ontwikkelaars en bouwbedrijven kunnen helpen om hittestress tegen te gaan door de buitenruimte hittebestendig in te richten. Een werkgroep van OSKA (Overleg Standaarden Klimaatadaptatie) heeft verkend welke behoeftes er zijn om kennis en inzichten over hitte in de buitenruimte te verankeren in standaarden en doet op basis van de verkenning een aantal aanbevelingen.

Natuurbranden worden door klimaatverandering een steeds groter probleem, ook in Nederland. Ze zullen niet alleen vaker voorkomen, maar ook vaker onbeheersbaar zijn. Daarvoor waarschuwen deskundigen van het KNMI, de Wageningen University & Research, de Vrije Universiteit in Amsterdam, Deltares en het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). Zij hebben onderzocht hoe het risico op natuurbrand zich in Nederland ontwikkelt en doen aanbevelingen om de risico’s zoveel mogelijk te beheersen.

Via de MIA en de Vamil kun je als ondernemer met belastingvoordeel investeren in klimaatadaptieve en milieuvriendelijke maatregelen. In 2023 is de Milieulijst met bedrijfsmiddelen aangepast die voor deze regelingen in aanmerking komen.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief bouwen en inrichten vernieuwd om aan te sluiten bij de nieuwe Omgevingswet. Ook is hij uitgebreid met het thema natuurinclusiviteit. De handreiking bestaat uit voorbeeldregels die gemeenten en decentrale overheden kunnen gebruiken om hun eigen regelgeving op te stellen.

De uitstoot van broeikasgassen naar nul brengen en ons aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering die we nu al merken: dat zijn de twee grote uitdagingen van klimaatverandering. Deze twee uitdagingen moet je volgens onderzoekers van Deltares en de TU Eindhoven samen aanpakken. Maar in beleid en wetenschap zijn dit nog gescheiden werelden. In een nieuwe discussiepaper stellen de onderzoekers dat er meer samenhang nodig is. Het Deltaprogramma kan hier een belangrijke rol in spelen.

De beleidstafel wateroverlast en hoogwater heeft haar eindadvies gepresenteerd. In het rapport wordt benadrukt dat extreme neerslag door klimaatverandering vaker gaat voorkomen en dat schade niet altijd voorkomen kan worden. Overheden, burgers en bedrijven moeten zich daar gezamenlijk op voorbereiden.

Het klimaat verandert snel en de klimaatwetenschap maakt duidelijk dat weersextremen vaker zullen voorkomen en heftiger gaan worden. Daarom heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS) en de uitvoering ervan geëvalueerd. Uit deze evaluatie blijkt dat het belangrijk is om de uitvoering van de NAS voort te zetten en te intensiveren.