Actueel

De laatste jaren leiden hittegolven steeds vaker tot klachten bij bewoners. Kwetsbare bewoners lopen bovendien een groter risico op hittestress. In 2022 is daarom het NKWK-onderzoek ‘Hitte in woningen’ van 2021 voortgezet. De resultaten: een hittelabel, kaarten en een interactieve handreiking met praktische adviezen voor gemeenten en woningcorporaties. De tools kunnen gebruikt worden door gemeenten, woningcorporaties en alle andere partijen die met hitte in woningen aan de slag willen.

Het Rijk wil stimuleren dat er genoeg natuur in en om de stad komt. Natuur kan namelijk bijdragen aan veel van de grote opgaven waar we voor staan, zoals ons aanpassen aan het veranderende klimaat, het versterken van de biodiversiteit en het verbeteren van onze leefomgeving. Verschillende ministeries hebben daarom aan het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gevraagd om inzicht te bieden in hoe natuur kan bijdragen aan deze opgaven. Ook willen ze weten of een nationale norm kan helpen bij het vergroenen van steden en waar zo’n norm dan aan zou moeten voldoen.

In 2021 heeft een consortium van NKWK Klimaatbestendige Stad (NKWK-KBS) onderzocht welke invloed klimaatverandering kan hebben op de stedelijke waterkwaliteit. Deel daarvan was een verkennend onderzoek naar mogelijke bijeffecten op de waterkwaliteit van standaard adaptatiemaatregelen die zijn genomen voor andere klimaatthema’s. In 2022 is dit onderzoek voortgezet en verder uitgediept. Een samenvatting van de resultaten vind je in het kennisdossier Stedelijke waterkwaliteit op dit portaal, met daarin ook een interactieve handreiking voor waterschappen en gemeenten.

Het onderzoeksconsortium van NKWK Klimaatbestendige Stad heeft in 2022 zes onderzoeken uitgevoerd. Eén van deze onderzoeken richtte zich op wateroverlast en hoogwater. Hierin stonden de omstandigheden centraal die leidden tot de overstromingen in de zomer van 2021. Wat waren die omstandigheden? En wat zijn de gevolgen als die neerslag op andere delen van Nederland valt? Is het mogelijk een methode te ontwikkelen waarmee je die gevolgen inzichtelijk maakt?

De overstromingen van juli 2021 in Limburg werden veroorzaakt door een grote hoeveelheid neerslag die in twee dagen viel. Wat kunnen we leren van deze gebeurtenis? Deltares analyseerde daarvoor het Limburgse watersysteem. Belangrijkste conclusie: dit soort overstromingen zijn niet te voorkomen, maar we kunnen de gevolgen wel beperken met verschillende soorten maatregelen. Dat is belangrijk, want door klimaatverandering kunnen grote hoeveelheden neerslag vaker voorkomen.

Omdat we vaker te maken krijgen met warme periodes, wordt hittestress een steeds groter probleem. Hittestress kan zelfs leiden tot sterfte, vooral bij kwetsbare mensen. Gemeenten, ontwikkelaars en bouwbedrijven kunnen helpen om hittestress tegen te gaan door de buitenruimte hittebestendig in te richten. Een werkgroep van OSKA (Overleg Standaarden Klimaatadaptatie) heeft verkend welke behoeftes er zijn om kennis en inzichten over hitte in de buitenruimte te verankeren in standaarden en doet op basis van de verkenning een aantal aanbevelingen.

Natuurbranden worden door klimaatverandering een steeds groter probleem, ook in Nederland. Ze zullen niet alleen vaker voorkomen, maar ook vaker onbeheersbaar zijn. Daarvoor waarschuwen deskundigen van het KNMI, de Wageningen University & Research, de Vrije Universiteit in Amsterdam, Deltares en het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). Zij hebben onderzocht hoe het risico op natuurbrand zich in Nederland ontwikkelt en doen aanbevelingen om de risico’s zoveel mogelijk te beheersen.

Via de MIA en de Vamil kun je als ondernemer met belastingvoordeel investeren in klimaatadaptieve en milieuvriendelijke maatregelen. In 2023 is de Milieulijst met bedrijfsmiddelen aangepast die voor deze regelingen in aanmerking komen.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief bouwen en inrichten vernieuwd om aan te sluiten bij de nieuwe Omgevingswet. Ook is hij uitgebreid met het thema natuurinclusiviteit. De handreiking bestaat uit voorbeeldregels die gemeenten en decentrale overheden kunnen gebruiken om hun eigen regelgeving op te stellen.

De uitstoot van broeikasgassen naar nul brengen en ons aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering die we nu al merken: dat zijn de twee grote uitdagingen van klimaatverandering. Deze twee uitdagingen moet je volgens onderzoekers van Deltares en de TU Eindhoven samen aanpakken. Maar in beleid en wetenschap zijn dit nog gescheiden werelden. In een nieuwe discussiepaper stellen de onderzoekers dat er meer samenhang nodig is. Het Deltaprogramma kan hier een belangrijke rol in spelen.