Waar moet je rekening mee houden?

Klimaatadaptatie is voor een deel risicomanagement. Hoewel het zeker is dat extreem weer de komende decennia vaker optreedt, zijn er ook veel onzekerheden. Zo zijn het tijdstip, de aard en locatie van extreme weersgebeurtenissen moeilijk te voorspellen. Omdat maatregelen geld kosten, maken bedrijven altijd een afweging tussen risico’s en kosten. Daar liggen vaak ook de grootste drempels om klimaatadaptatie te realiseren. Bovendien leveren investeringen van een partij vaak baten op voor andere partijen en niet altijd ook voor zichzelf.

Hoe houd je de kosten van maatregelen laag?

Als eerste bespaar je geld door nu maatregelen te nemen: je voorkomt schadekosten en extra kosten voor beheer en onderhoud. Je kunt de kosten voor adaptatiemaatregelen laag houden door ze slim mee te koppelen met geplande investeringen en werkzaamheden. Verder zijn er een aantal subsidies en regelingen beschikbaar die bedoeld zijn om klimaatadaptatie te stimuleren. Zo kunnen bedrijven voor vergroening of voor de opvang van hemelwater een belastingvoordeel krijgen via de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). Aanvullend hebben provincies, waterschappen en gemeenten soms ook regelingen. Vraag dus lokaal na wat er mogelijk is.

Schade en kosten als je geen maatregelen neemt

Er zijn nog veel bedrijventerreinen die naar de maatstaven van nu niet klimaatbestendig ingericht zijn. Dat leidt tot hogere beheer- en onderhoudskosten en vooral tot een toenemende kans op schade. Denk daarbij ook aan de kosten om de inrichting alsnog nog aan te passen en aan imagoschade door het tijdelijk stilleggen van het bedrijf. Ook worden kansen voor aantrekkelijkere werklocaties niet benut.

Opbrengsten en baten als je wel maatregelen neemt

Een klimaatbestendige inrichting kan ook geld en andere baten opleveren. Zo vergroot meer 'groen' en 'blauw' de waarde van vastgoed, omdat het risico op schade en overlast kleiner is en het terrein aantrekkelijker wordt. Adaptatiemaatregelen dragen daarnaast bij aan brede maatschappelijke baten zoals gezondheid, biodiversiteit en de kwaliteit van de leefomgeving.

Kosten voor de één, baten voor de ander

Investeringen in klimaatadaptatie liggen vaak in andere handen dan de baten ervan. Dat kan de motivatie om te investeren verkleinen. Een paar voorbeelden:

  • Een gemeente investeert in een groene en schaduwrijke openbare ruimte, wat de arbeidsproductiviteit bij bedrijven kan verhogen. Dat zijn baten voor werkgevers.
  • Als een gemeente en waterschap investeren in meer waterberging, leidt dat tot minder schade aan gebouwen bij extreme neerslag. Dat zijn baten voor gebouweigenaren en verzekeraars.
  • Een bedrijventerrein neemt maatregelen om wateroverlast op een lager gelegen terrein te verminderen. Dan zijn de baten voor de eigenaren op het lager gelegen terrein.

Een ander mogelijk probleem is dat de baten vaak pas op langere termijn merkbaar zijn. Ook dan kunnen de baten belanden bij een andere dan de investerende partij. Dat gebeurt bijvoorbeeld als er een extreme weersgebeurtenis plaatsvindt en de maatregel de schade vermindert. Of als energiekosten door een maatregel dalen, zoals bij zonnepanelen. Ook kan het zijn dat een maatregel, zoals een groen dak, langer meegaat. De kosten zijn dan voor de investerende partij, bijvoorbeeld de ontwikkelaar. En de baten voor bijvoorbeeld de beheerder of hurende ondernemer.


Fotograaf: Nanda Sluijsmans