Case Amsterdam
Voor de gemeente Amsterdam heeft Deltares in 2025 onderzocht wat de effecten van extreem weer kunnen zijn op vitale functies in Amsterdam en welke onderdelen en keteneffecten nu en in de toekomst een risico kunnen vormen. Deltares heeft voor dit onderzoek nauw samengewerkt met aanbieders van vitale infrastructuur, zoals Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland, Waternet, KPN en Liander en TenneT.
Wat kan de gemeente Amsterdam met de uitkomsten van dit onderzoek?
De resultaten en aanbevelingen helpen de gemeente Amsterdam om beter voorbereid te zijn als vitale functies door extreem weer uitvallen. De inzichten uit dit onderzoek kunnen helpen om specifieke knelpunten en locaties in Amsterdam te identificeren en aan te pakken. Dit is een eerste aanzet en verkenning. Het advies is om de inzichten uit dit onderzoek te toetsen met gebiedspartners in verschillende scenario’s.
Wat zijn de belangrijkste inzichten uit het onderzoek?
Belangrijke inzichten uit dit onderzoek:
- Wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen kunnen leiden tot zeer grote keteneffecten bij vitale aanbieders. Een belangrijk inzicht uit de studie is dat veel vitale aanbieders juist bij storingen hun assets moeten kunnen bereiken. Als dit door uitval van bijvoorbeeld stroom niet mogelijk is, kunnen problemen snel erger worden.
- Wateroverlast heeft vooral invloed op het functioneren van elektriciteit en telecommunicatie. Als de stroom uitvalt kan de wateroverlast verergeren doordat de pompen en gemalen van het watersysteem niet meer goed functioneren.
- Hitte en droogte kunnen leiden tot gevolgen voor de zoetwatervoorzieningen en waterbeschikbaarheid, maar ook tot verzakkingen die schade veroorzaken aan infrastructuur. Droogte vormt een risico voor houten funderingen in Amsterdam. Bij hitte kunnen capaciteitsproblemen bij hulpdiensten ontstaan. Ook kunnen vitale systemen verstoord raken door dat constructies oververhit raken of uitzetten.
- De grootste keteneffecten bij uitval van vitale functies kunnen optreden bij de volgende systemen: elektriciteit, telecommunicatie, bereikbaarheid en watersystemen.
- Als een vitale functie uitvalt en niet meer beschikbaar is, heeft dat vooral een groot effect als dit op grote schaal gebeurt. Bijvoorbeeld als de elektriciteit uitvalt in meer dan één stadsdeel.
- Vrijwel alle sectoren zijn afhankelijk van bereikbaarheid om storingen in hun netwerk te kunnen verhelpen. Daarnaast komen ook de aanrijdtijden van hulpdiensten onder druk te staan als bereikbaarheid verstoord raakt. Verstoring van de bereikbaarheid, bijvoorbeeld door overstromingen of stormen, kan daarom grote gevolgen hebben.
- Burgers en industrie zijn het meest afhankelijk van andere sectoren, en lopen daardoor de grootste risico’s bij uitval van vitale functies.
Wat zijn de adviezen voor verder onderzoek?
Deltares adviseert om de resultaten van dit onderzoek te gebruiken als basis voor verder onderzoek. Dit onderzoek biedt een overzicht van klimaatdreigingen, de manier waarop ze vitale functies beïnvloeden, en welke keteneffecten daardoor kunnen ontstaan. Maar het onderzoek toont nog niet hoe groot de risico’s zijn. Om dat wel te kunnen doen, geeft Deltares de volgende adviezen:
- Gebruik de kwalitatieve faalpaden die in dit onderzoek zijn ontwikkeld als basis om een kwantitatieve inschatting te maken van de kansen en gevolgen. Bijvoorbeeld in werksessies met vitale aanbieders. Dat helpt om een risico-afweging te maken voor elk faalpad.
- Ontwikkel scenario’s, eerst voor wateroverlast en overstromingen en daarna voor hitte en droogte. Dat helpt om kansen en gevolgen beter door te rekenen en om risicovolle locaties in Amsterdam te identificeren.
- Werk samen met gebiedspartners bij het ontwikkelen van scenario’s en bekijk per scenario welke vitale aanbieders je hier het beste bij betrekt. Dit is essentieel om specifieke scenario’s door te nemen en knelpunten te identificeren.
- Breng in kaart bij welke locaties en objecten uitval van vitale functies grote gevolgen heeft.
- Ontwikkel een risicomatrix die helpt om per risico de kansen en gevolgen in te schatten, zodat je betere afwegingen kunt maken over het nemen van maatregelen.
- Leg in een volgende studie meer de focus op klimaatverandering en hoe dit de kansen op extreem weer en de gevolgen daarvan verandert.
- Gebruik de resultaten uit deze studie ook als startpunt om de gevolgen in beeld te brengen in andere trajecten, zoals de bovenregionale stresstest, de DPRA-stresstest en de ontwikkelingen rond de Wet Weerbare Kritieke Entiteiten.
