Case Klimaatbestendige Netwerken

Rijkswaterstaat (RWS) heeft de ambitie uitgesproken om in 2050 een klimaatbestendig wegennet te realiseren. Om dat te bereiken heeft ze door Deltares een stresstest laten uitvoeren. Die stresstest brengt in kaart welke effect toekomstige klimaatomstandigheden en bijbehorende weersextremen hebben op het Nederlandse snelwegennet.

Hoe is de stresstest uitgevoerd?

De stresstest is in drie stappen uitgevoerd:

  1. Bedreigingen en Gevoeligheid (gevoeligheidsanalyse): Wat zijn precies de bedreigingen door klimaatverandering voor de bedrijfszekerheid, de aanleg, het beheer, het onderhoud en het gebruik van het hoofdwegennet? De onderzoekers benoemden in deze stap eerst de bedreigingen. Daarna beoordeelden ze in welke mate de snelwegen en vitale elementen zoals bruggen en tunnels aan deze bedreigingen zijn blootgesteld, en ze brachten die gevoeligheden in kaart.
  2. Gevolgen (impactanalyse): In de tweede stap hebben de onderzoekers de kwetsbaarheid van de snelwegen en de effecten op weggebruikers berekend:
    • De kwetsbaarheid is berekend door de schade aan de snelwegen en de herstelkosten in te schatten.
    • Bij effecten op weggebruikers gaat het om verliezen als gevolg van vertragingen bij weggebruikers doordat een snelweg helemaal of deels is afgesloten. Deze verliezen zijn berekend met behulp van verkeersgegevens en input van RWS over duur en ernst van de afsluiting.
  3. Prioriteren van de hotspots: Op basis van de resultaten uit stap 1 en 2 hebben de onderzoekers per bedreiging hotspots in kaart gebracht. Hiervoor hebben ze een interactieve risicomatrix gebruikt uit de RA2CE-tool (Risk Assessment and Adaptation for Critical infrastructurE). Die matrix zet herstelkosten af tegen de kosten voor weggebruikers. Zo kun je interactief prioriteit geven aan hotspotlocaties voor elk wegsegment. Daarnaast hebben de onderzoekers met een multicriteria-analyse ook niet-monetaire risico’s ingeschat zoals veiligheid en imago. Die risico’s staan in een risicomatrix die door de assetmanagers wordt gebruikt. De risicomatrix met hotspots en de risicomatrix met niet-monetaire risico’s vormen samen een informatiepakket dat de regio’s van Rijkswaterstraat kunnen gebruiken in de risicodialoog.

Welke klimaatdreigingen zijn er?

Het hoofdwegennetwerk heeft te maken met de volgende bedreigingen als gevolg van klimaatverandering:

  • plasvorming op de weg
  • opdrijven van tunnels en lichte materialen
  • overstromingen door dijkdoorbraken (langs rivieren en de kust)
  • warmte-uitzetting van bruggen
  • warmte-effecten op wegfunderingen
  • natuur- en bermbranden
  • wegvervorming door bodemdaling
  • erosie en afschuiving van een schuine helling (talud) waarop een weg ligt
  • erosie en afschuiving van schuine hellingen (taluds) naast de weg, die de weg kunnen blokkeren

Meer lezen?

Wil je meer weten over de effecten van klimaatverandering op het hoofdwegennetwerk? Of wil je weten hoe de onderzoekers deze case hebben aangepakt? Lees dan verder in deze documenten:

Delen