Maatschappelijke organisaties

Op deze pagina vind je informatie hoe je als maatschappelijke organisatie aan de slag kunt met klimaatadaptatie. In de volgende alinea’s vind je informatie specifiek voor zorginstellingen, woningcorporaties en natuurorganisaties. Mis je informatie? Laat het ons weten!

Zorginstellingen

Klimaatverandering kan invloed hebben op onze gezondheid. Doordat het vaker tropisch warm wordt, krijgen we bijvoorbeeld vaker last van hittestress. Ook zal het hooikoortsseizoen langer en intenser worden door klimaatverandering en krijgen we meer te maken met ziektes en plagen.

Op de volgende pagina’s vind je meer informatie over gezondheid:

• In het kennisdossier Gezondheid lees je meer over mogelijke gezondheidseffecten van klimaatverandering en wat je kunt doen om de risico’s te verminderen. Ook vind je hier de NAS-bollenschema’s die een visueel overzicht geven van alle effecten van klimaatverandering op de gezondheid.
• Wil je alles weten over hitte en gezondheid? Dan is het kennisdossier Hitte interessant. Hier lees je alles over de mogelijke gevolgen van hitte voor de gezondheid en welke maatregelen je tegen hitte kunt nemen. De gevolgen van hitte kunnen ernstig zijn, vooral voor de gezondheid van kwetsbare groepen zoals 75-plussers en mensen met een psychische of lichamelijke beperking. Om de gevolgen van hittegolven te beperken, kun je bijvoorbeeld met partners een lokaal hitteplan opstellen. De Handreiking Lokaal Hitteplan helpt je hierbij.
• In het interview Kwetsbare mensen beschermen tegen hitte met Werner Hagens van het RIVM en Moniek Zuurbied van de GGD lees je welke stappen je kunt zetten om kwetsbare mensen te beschermen tegen hitte.

Heb je vragen over gezondheid of hittestress? Ga naar de pagina van Samen Klimaatbestendig en neem contact op.

Woningcorporaties

Woningcorporaties krijgen door klimaatverandering meer klachten van bewoners over hitte en wateroverlast door extreme buien. Ook is er meer schade aan het vastgoed. Een groene woonomgeving en maatregelen aan de woning kunnen helpen om de gevolgen van klimaatverandering te beperken. Op de pagina Klimaatadaptatie bij woningcorporaties vind je meer informatie voor woningcorporaties.

Hieronder vind je een aantal tips en voorbeelden voor woningcorporaties om woningen klimaatbestendig te maken:

• In 2024 en 2025 organiseert de Dutch Green Building Council (DGBC) het trainingstraject Klimaatrisico’s bij woningcorporaties. Tijdens vier bijeenkomsten krijg je handvatten om voor de woningvoorraad de klimaatrisico’s op gebieds- en gebouwniveau in beeld te brengen met behulp van de methode Framework for Climate Adaptive Buildings. Ook krijg je mogelijke maatregelen aangereikt en kun je sparren met andere woningcorporaties. Corporaties kunnen gratis meedoen aan de training.
• Heb je vragen over het Framework for Climate Adaptive Buildings van de DGBC? Dan kan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) je hierbij helpen.
• Er zijn een aantal handreikingen die je kunt gebruiken om erachter te komen hoe kwetsbaar woningen zijn voor hitte. Zo heeft de onderzoekslijn NKWK-KBS in 2022 de handreiking Hitte in de woning ontwikkeld. Daarnaast heeft de provincie Utrecht op basis van hetzelfde onderzoek de factsheet Omgaan met hitteklachten (pdf, 243 kB) en de handreiking Data over hitte (pdf, 450 kB) ontwikkeld. De factsheet laat zien hoe je bewoners over hitte kunt adviseren. De handreiking laat zien hoe je de VABI asset database kunt gebruiken om erachter te komen hoe kwetsbaar woningen zijn voor hitte, waar dat vooral aan ligt en wat je eraan kunt doen om ze hittebestendiger te maken.
• Verzilver kansen tot samenwerking met de bewoners, de gemeente, lokale groeninitiatieven en de hovenier. Bekijk de toolbox Hitte en de toolbox Tuinen voor inspiratie.
• Leg klimaatadaptatie vast in de prestatieafspraken. In het rapport Prestatieafspraken en klimaatadaptatie van de provincie Zuid-Holland vind je verschillende voorbeelden van klimaatadaptieve prestatieafspraken en tips om ze zelf op te stellen. Met het rapport wil de provincie Zuid-Holland overheden en woningcorporaties helpen bij klimaatadaptatie en hier met elkaar goede afspraken over maken.
• Maak gebruik van financiële instrumenten bij adaptatiemaatregelen. Uit onderzoek blijkt dat adaptatiemaatregelen woningcorporaties niet veel geld hoeven te kosten. Zo kunnen corporaties kosten beperken door maatregelen mee te nemen tijdens renovatie. Maar ook schaalvoordelen bij standaardisatie van adaptatiemaatregelen en het aanvragen van subsidies kunnen de kosten beperken. Voor meer informatie bekijk het rapport Financiële instrumenten voor klimaatadaptieve renovatie van woningcorporatiebezit en Regelingen groen voor investeringen in duurzaamheid en groen wonen voor corporaties.
• Gebruik groenblauwe maatregelen om woningen klimaatbestendig te maken. Voorbeelden van zulke maatregelen vind je in de Groencatalogus Sociale Woningbouw van Wageningen University & Research. Hierin staat ook informatie over het belang van groene oplossingen voor de sociale woningbouw. Verder vindt je er een Top 10 van mogelijkheden voor klimaatadaptatie voor de sociale woningbouw.

Heb je als woningcorporatie een vraag over klimaatadaptatie? Het team van Samen Klimaatbestendig helpt jou zoeken naar het antwoord op je vraag.

Natuurorganisaties

Het klimaat bepaalt voor een belangrijk deel of dieren en planten kunnen overleven. Klimaatverandering heeft dan ook ingrijpende gevolgen voor de natuur. Het warmere klimaat zorgt ervoor dat bepaalde diersoorten af- en andere juist toenemen. Maar ook extremere weersomstandigheden zoals droogte of juist hevige neerslag hebben nu al een zichtbaar effect op de natuur. In het kennisdossier Natuur lees je meer over de gevolgen van klimaatverandering voor de natuur, hoe deze doorwerken op de samenleving en welke kansen de natuur ons biedt om negatieve effecten van klimaatverandering te beperken.

We kunnen de natuur klimaatbestendiger maken door haar veerkrachtiger te maken en afwisselende natuur te versterken. Daarvoor helpt het bijvoorbeeld om natuurgebieden groter te maken en verbindingen met andere natuurgebieden te versterken, de milieukwaliteit te verbeteren, variatie aan te brengen in microklimaten en de biodiversiteit zo groot mogelijk te maken. Ook helpt het om adaptatiemaatregelen te nemen die meer ruimte geven aan de natuur waardoor deze kan meegroeien met klimaatverandering. Dat noemen we ook wel nature based solutions of klimaatbuffers. De volgende kaarten kunnen daarbij helpen:

• De kansenkaart voor klimaatbestendige natuur van Wageningen University & Research laat gebieden zien die een overgang vormen tussen natuurlijke omstandigheden, bijvoorbeeld van een nat naar een droog gebied. De natuur in zulke gebieden is veerkrachtig en afwisselend, en er leven veel verschillende soorten dieren en planten. In deze gebieden liggen kansen voor klimaatbestendige natuur en biodiversiteit.
• De kansenkaarten Natuurlijke Klimaatbuffers in de Klimaateffectatlas brengen in beeld waar mogelijkheden liggen om de gevolgen van klimaatverandering op een natuurlijke manier tegen te gaan. Daarbij gaan de kaarten uit van de ondergrond en het watersysteem. Op de voorbeeldenkaart vind je voorbeelden van natuurlijke klimaatbuffers in Nederland.