Gevolgen voor woningen

Veel woningen in Nederland zijn zo gebouwd dat ze zoveel mogelijk zon binnenlaten, zoals de naoorlogse doorzonwoning. Maar door de toenemende hitte is zo’n zonnige woning niet meer ideaal en zelfs problematisch: in de zomer kunnen woningen te heet worden. Het is dan ook niet gek dat er sinds 2016 ruim een half miljoen extra airco’s zijn verkocht. Omdat hitte pas sinds kort een aandachtspunt is in de woonsector, zijn er nog weinig hittebestendige woningen in Nederland. Hieronder lees je wat er allemaal gebeurt om daar verandering in te brengen, en op deze pagina lees je met welke maatregelen je hitte in gebouwen kunt tegengaan.

Wil je meer weten over de beleving van hitte in woningen? In juni 2023 verscheen een rapport (pdf, 1.6 MB) en een factsheet (pdf, 459 kB) uit een onderzoek van zes GGD'en, het Radboudumc en de Hogeschool van Amsterdam over de mate waarin mensen voldoende verkoeling kunnen vinden in en om de woning bij aanhoudend warm weer. Eerder (maart 2021) verscheen ook een onderzoek van Tauw over de beleving van hittestress door bewoners.

Nieuwbouw en energietransitie

Door de energietransitie zet de woningsector volop in op woningisolatie. Door een goede woningisolatie hoeft de verwarming minder aan als het buiten koud is, en zo bespaar je energie. Aanvragen voor een omgevingsvergunning voor nieuwbouw moeten daarom sinds 1 januari 2021 voldoen aan de eisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG). Maar een te goede isolatie kan er in hete dagen toe leiden dat de hitte de woning niet meer uit kan. Gelukkig zijn er al een aantal initiatieven om te voorkomen dat nieuwbouwwoningen oververhit kunnen raken:

  • De indicator TOjuli: de waarde van dit getal geeft per oriëntatie van een gebouw inzicht in het risico op temperatuuroverschrijding (TO) in het gebouw.
  • Het Overleg Standaarden Klimaatadaptatie (OSKA) zet zich ervoor in dat standaarden voor het ontwerp van gebouwen rekening houden met warmere zomers en de groeiende behoefte aan koeling.
  • Klimaatverbond Nederland heeft samen met de Hogeschool van Amsterdam en Stichting W/E adviseurs een platform opgericht om draagvlak en daadkracht te vergroten bij het inzichtelijk maken en agenderen van de stijgende koeltevraag in woningen.
  • Deltares en TNO hebben een Kennisagenda toekomstige koudevraag woningen (pdf, 3.4 MB) opgesteld. Daarin hebben ze geïnventariseerd welke kennis en acties er nodig zijn om inzicht te krijgen in de toenemende koelbehoefte van woningen en de toenemende energievraag voor koeling.

Afspraken op provinciaal niveau

Sommige provincies hebben al afspraken gemaakt om woningen klimaatadaptief en dus ook hittebestendig te bouwen:

Informatie voor woningcorporaties

Uit een enquête onder woningcorporaties blijkt dat de bewustwording over hitteproblemen bij woningcorporaties toeneemt. Tegelijk is er nog veel behoefte aan kennis over het onderwerp. Het hitteprobleem in woningen is een nieuw probleem. Dat bleek ook uit de hitte-excursie met woningcorporaties van 8 juli 2020 in Nijmegen, georganiseerd door Groene Huisvesters en Samen Klimaatbestendig. Wil je je als woningcorporatie verdiepen in de hitteproblematiek? Dan kan de volgende informatie interessant zijn:

  • Brochure Corporaties en klimaatadaptatie, thema hittestress. Deze brochure gaat over hittemaatregelen door woningcorporaties: waarom is het belangrijk om hitte aan te pakken, wat kun je doen en hoe? Groene Huisvesters heeft de brochure gemaakt in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Samen Klimaatbestendig.
  • Resultaten van hittebelevingsonderzoek onder huurders door TAUW. Het onderzoek geeft inzicht in hoe huurders de hitte ervaren en welke oplossingen ze hebben toegepast.

Op basis van de beschikbare kennis werken Groene Huisvesters, Klimaatverbond Nederland, TAUW en WBO-Wonen aan een hitteprotocol voor woningcorporaties.

Delen