Actueel

Om een stad klimaatbestendig te maken, hebben gemeenten ook de hulp nodig van inwoners. Maar hoe betrek je inwoners bij klimaatadaptatie? Gemeenten kunnen daarvoor hulp vragen aan lokale organisaties voor natuur- en duurzaamheidseducatie (NME-centra).

Met een gemiddelde temperatuur van 11,1 graden was 2019 een heel warm jaar. Het was het zesde warme jaar op rij. Er werden verschillende temperatuurrecords verbroken, zowel in de winter als in de zomer. Zo werd op 26 februari met 18,9 °C de hoogste wintertemperatuur ooit gemeten. En in juli werd het nationaal hitterecord verbroken: met 40,7 °C kwam de temperatuur voor het eerst in Nederland boven de 40 °C. Daarnaast was 2019 ook een heel zonnig jaar: het jaar staat in de top 5 van de zonnigste jaren sinds het begin van de waarnemingen.

De extreem droge zomer van 2018 en de droogte die dit jaar voortduurde in Oost- en Zuid-Nederland heeft ons waterbeheer op de proef gesteld. Bij de ruimtelijke inrichting van Nederland moeten we meer rekening gaan houden met de beschikbaarheid van zoetwater. Ook moeten waterbeheerders zich beter voorbereiden op drogere zomers. Dat zijn de belangrijkste conclusies van de beleidstafel droogte die minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) vorig jaar instelde. In het eindrapport staan nu 46 aanbevelingen om bij een neerslagtekort en lage rivierstanden toch genoeg zoetwater te hebben voor ons drinkwater, de landbouw en natuur.

De volgeboekte Kennisdag Ruimtelijke Adaptatie op 10 december toonde het overduidelijk aan: professionals hebben veel behoefte aan kennis over een klimaatbestendige ruimtelijke inrichting. Meer dan 150 mensen kwamen naar De Zilveren Vosch in Utrecht om kennis te vergaren, kennis te delen en kennisvragen te stellen. Volgens de bezoekers en de initiatiefnemers is deze kennisdag zeker voor herhaling vatbaar.

De toekomst is onzeker. Klimaatverandering, bodemdaling en verstedelijking zijn voorbeelden van ontwikkelingen die onze toekomst onzeker maken. Hoe bereiden we ons waterbeheer daarop voor? Het themanummer ‘Omgaan met de toekomst’ van het Water Governance Tijdschrift buigt zich over deze vraag in artikelen, casestudies, interviews en columns.

Eén van de methodes die gemeenten het meest gebruiken om regenwater te bergen en te infiltreren, is de wadi. Deze klimaatadaptieve maatregel blijkt goed te werken: het regenwater infiltreert in wadi’s bijna altijd binnen 24 uur. Maar over de effecten van wadi’s op het milieu op de lange termijn is minder bekend. De Hanzehogeschool Groningen heeft daar in 2019 samen met andere partijen onderzoek naar gedaan met een nieuwe methode.

Cultuurhistorische kennis kan helpen om zinvolle oplossingen voor klimaatadaptatie te ontwikkelen. Waarom kan deze kennis helpen bij klimaatadaptatie? En hoe gebruik je de kennis dan precies? Stichting Het Oversticht ontwikkelde een handreiking met acht ‘sleutels’ om cultuurhistorische kennis succesvol toe te passen.

De routekaart risicodialoog staat online. Sinds 10 december kan iedereen dit hulpmiddel raadplegen via het Kennisportaal. De routekaart beantwoordt veel vragen over de risicodialoog en geeft voorbeelden en inspirerende tips. Wie snel aan de slag wil, kan de korte route volgen. Wie meer tijd heeft, volgt de uitgebreide route.

Er is een nieuwe versie van de Toolbox Klimaatbestendige Stad (TKS) beschikbaar. Deze versie van de TKS is gebruiksvriendelijker: de handleiding is verbeterd, en deze versie laat nog beter zien hoe effectief de verschillende maatregelen zijn. En heb je kennis van GIS? Dan kun je ook eigen kaartlagen toevoegen.

Extreme buien, hitte en droogte komen door klimaatverandering steeds vaker voor. Deze klimaateffecten zorgen op allerlei niveaus voor schade. De Klimaatschadeschatter geeft een inschatting van verwachte schadekosten als er niets aan klimaatadaptatie zou gebeuren. Op 10 december 2019 is een nieuwe versie van de Klimaatschadeschatter online gegaan.