Hoe vergroen je gebouwen?

Bij vergroenen denk je meestal aan het vervangen van tegels door bomen, gras en struiken. Maar je kunt ook gebouwen vergroenen, zowel bestaande bouw als nieuwbouw. Als je daarbij schade aan de natuur vermijdt en de biodiversiteit bevordert, heet het ook wel ‘natuurinclusief bouwen’.

Hulpmiddelen voor bestaande bouw

De volgende hulpmiddelen kunnen helpen als je een bestaand gebouw wilt vergroenen:

  • Handreiking natuurdaken: Deze handreiking legt stap voor stap uit hoe je een groen dak aanlegt. Een groen dak vangt water op en werkt verkoelend in de zomer. Daarnaast heeft een groen dak nog veel andere voordelen, zoals de factsheet Multifunctionele daken laat zien. Daken nemen een groot oppervlak van de stad in. Als elk gebouw in de stad een groen dak zou krijgen, zou al een groot deel van de stad vergroend zijn.
  • Ben je een dakspecialist? Dan kan het rapport Multifunctionele vegetatiedaken handig zijn. Dit helpt bijvoorbeeld om de aanleg van een groen dak zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de wensen van de klant. Ook biedt het een overzicht van Nederlandse en internationale normen voor het ontwerp en de aanleg van groene daken.
  • Handleiding Het Levende Gebouw: In deze handleiding lees je op welke manieren je een gebouw kunt vergroenen. Naast een groen dak aanleggen kun je een gebouw bijvoorbeeld ook vanbinnen vergroenen. Daarnaast kun je planten laten groeien op de buitenmuren: kleinbladige klimop schijnt het beste te werken om je huis te koelen. Meer over beplanting op buitenmuren vind je ook op de webpagina groene gevels van de Hogeschool van Amsterdam.
  • Klimplantengids (pdf, 6.6 MB): Deze gids van de gemeente Amsterdam helpt je om je gevel te vergroenen met klimplanten.
  • In de Nationale Kennisbank Natuurinclusief Bouwen vind je maatregelen om de stedelijke biodiversiteit te vergroten. De kennisbank geeft actuele informatie over natuurinclusieve maatregelen die je kunt nemen bij bestaande en nieuwe woningen en bij de aanleg van nieuw groen.

Hulpmiddelen en inspiratie voor nieuwbouw

Natuurinclusief bouwen wordt steeds populairder. Uit een onderzoek van 2020 bleek dat ruim zestig procent van de bouwbedrijven al beweerde natuurinclusief te bouwen. Tegelijk lopen overheden en ‘bouwers’ tegen veel knelpunten aan, zoals je kunt lezen in de Analyse knelpunten natuurinclusief bouwen. Wil je ook natuurinclusief bouwen? Dan kunnen de volgende websites en hulpmiddelen je verder helpen:

  • KAN platform: Dit platform deelt kennis op het gebied van natuurinclusief ontwerpen en bouwen. Ben je een ontwikkelaar, bouwer of gemeente? Dan kun je deelnemen aan dit platform.
  • Bouw Natuurinclusief: Op deze website vind je tips en verhalen die je verder helpen om natuurinclusief te bouwen. De website heeft specifieke tips en verhalen voor medewerkers bij gemeenten, bij woningcorporaties, voor architecten en voor projectontwikkelaars.
  • Maatregelen klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit in de gebouwde omgeving: deze infographic geeft een overzicht van effectieve maatregelen om klimaatadaptief en natuurinclusief te bouwen die veel zijn toegepast. Per maatregel vind je ook een indicatie van de kosten.
  • Snelstartgids Bouwen voor Biodiversiteit (pdf, 36 MB): deze gids geeft handvatten waarmee je anderen kunt inspireren om te bouwen met biodiversiteit.
  • Checklist Groen Bouwen: met deze checklist kun je als bouwonderneming, architect of projectontwikkelaar je projecten en ontwerpen natuurvriendelijker maken.
  • Tabel Natuurinclusief bouwen: Deze tabel kun je gebruiken als checklist om te controleren of de bouw van kleine bouwwerken natuurinclusief is.
  • Wil je een groene nieuwbouwbuurt aanleggen en daarmee ook de gezondheid van inwoners verbeteren? De Handreiking Natuurinclusief bouwen voor gezonde bewoners is dan een handig hulpmiddel.
  • In de podcast ‘Beleidsstappen naar vergroening vastgoed’ hoor je een gesprek met Marcel Pleijte (Wageningen University & Research) en Gerk van der Wal (Het Nieuwe Instituut) over vergroening van grootschalig vastgoed. Welke hulpmiddelen kunnen helpen bij de planvormingsfase om duurzaamheidsambities vast te leggen en te realiseren? De sprekers hebben het niet alleen over beleidsvragen, maar ook over goede praktijkvoorbeelden van duurzaam bouwen en het verduurzamen van daken en gevels.
  • In de KAN Factsheet Nestkastjes in nieuwbouw vind je tips voor architecten, ontwikkelaars en bouwbedrijven om met makkelijke ingrepen de biodiversiteit te versterken bij nieuwbouwprojecten.

Foto's: Nanda Sluijsmans