NKWK-onderzoeken 2022

In 2022 heeft het consortium van NKWK Klimaatbestendige Stad zes onderzoeken uitgevoerd. Deze pagina geeft daar een kort overzicht van.

Hitte in woningen

De laatste jaren leidt hitte steeds vaker tot klachten bij bewoners. Bovendien bestaat er gevaar voor de gezondheid van (kwetsbare) bewoners. In 2022 is daarom het onderzoek ‘Hitte in woningen’ van 2021 voortgezet. De resultaten zijn een hittelabel, kaarten en een interactieve handreiking met praktische adviezen voor gemeenten en woningcorporaties. De tools kunnen gebruikt worden door gemeenten, woningcorporaties en alle andere partijen die met hitte in woningen aan de slag willen. In de handreiking is veel aandacht voor kwetsbare groepen, zoals ouderen en bewoners met een lager inkomen.

Monitoring

Het klimaat verandert, nieuwe woningen en wijken worden gebouwd, we nemen maatregelen om de gevolgen van het veranderende klimaat op te vangen. Al deze veranderingen beïnvloeden de klimaatbestendigheid van een gebied. Omdat klimaatbestendigheid niet direct meetbaar is, zijn indicatoren nodig om de mate van klimaatbestendigheid te bepalen en de ontwikkeling daarvan over langere tijd te volgen. In dit onderzoek zijn voor decentrale overheden indicatoren ontwikkeld die aangeven hoe klimaatbestendig de fysieke leefomgeving is. Een aantal van deze indicatoren kun je direct toepassen, zoals de afstand tot het dichtstbijzijnde oppervlaktewater. Voor andere indicatoren zijn er eerst aanpassingen nodig van de beschikbare data of rekenmethodes voordat je ermee aan de slag kunt. Dit onderzoek geeft een praktische handreiking die decentrale overheden helpt om omgevingswaarden rondom klimaatbestendigheid op te stellen.

Droogte en groen in stedelijk gebied

Stedelijk groen draagt bij aan een aantrekkelijke leefomgeving en beperkt de effecten van hitte in de stad. Extra groen betekent ook dat meer water nodig is om dit groen te laten groeien. Maar in extreem droge zomers is er nauwelijks extra water beschikbaar. Het doel van dit onderzoek was om bestaande kennis over droogte en groen te vertalen naar praktische handvatten voor gemeenten. Deze handvatten moeten inzicht geven in welke maatregelen helpen om groen droogtebestendiger te maken in stedelijk gebied. Hierbij houden ze rekening met de effecten op de waterbalans. Er zijn zes praatplaten ontwikkeld die visualiseren hoe je een type woonwijk droogtebestendiger kunt inrichten. De platen zijn ontwikkeld voor hoog en laag Nederland en voor drie wijktypes: de Bloemkoolwijk, de Oudere woonwijk en de Vinex-wijk. Ook verschijnt er in februari een interactieve handreiking met de beschreven maatregelen, de effecten en een indicatie van de kosten.

Stedelijke waterkwaliteit

Klimaatverandering heeft effect op de waterkwaliteit. Daarom wordt het een steeds grotere uitdaging om de kwaliteit van water te waarborgen. Dit is een vervolg op het onderzoek uit 2021 naar de invloed van klimaatverandering op de stedelijke waterkwaliteit, en ook van mogelijke (bij)effecten van adaptatiemaatregelen op de waterkwaliteit. Het resultaat is een interactieve handreiking die snel en makkelijk inzicht biedt in de mogelijke effecten van klimaatverandering en adaptatiemaatregelen op de stedelijke waterkwaliteit. De handreiking geeft ook informatie over indicatoren die invloed hebben op de waterkwaliteit en maatregelen die mogelijke knelpunten beperken of oplossen.

Wateroverlast en hoogwater

De extreme neerslag in de zomer van 2021 in grote delen van Limburg, Duitsland en België was een uitzonderlijke gebeurtenis. Het is een weergebeurtenis die de capaciteitsgrenzen van ons waterbeheersysteem zichtbaar maakt en op regionale schaal kan leiden tot wateroverlast en problemen rond waterveiligheid. Een belangrijke aanbeveling van de Beleidstafel Wateroverlast was daarom: stel een aanpak op om deze regionale knelpunten in beeld te krijgen. Dit onderzoek is een reactie op deze aanbeveling en biedt een methode die per gebied in beeld brengt welke gevolgen zeer extreme neerslag waarschijnlijk heeft. Daarmee kan de methode een belangrijke bijdrage leveren aan een ‘bovenregionale stresstest’. De uitkomsten van zo’n stresstest kun je gebruiken bij het evalueren van risico’s en handelingsperspectieven die rekening houden met wateroverlast en overstroming in de ruimtelijke ordening. Daarbij kun je denken aan aanpassingen in het watersysteem, crisisbeheersing en herstel, en aangepast bouwen.

Kennisbank Groenblauwe Netwerken

De Kennisbank Groenblauw is onderdeel van de website Groenblauwe Netwerken. De kennisbank is in 2021 aan de website toegevoegd. Dit onderzoek heeft de kennisbank uitgebreid en verdiept met praktijkervaringen en onderzoeksresultaten, over de inzet van stedelijke groen voor koelte en gezondheid en over groene daken, die makkelijk toegankelijk zijn gemaakt.