Stimuleren en faciliteren

Klimaatadaptatie moet een vanzelfsprekend onderdeel worden in stad, dorp en buitengebied. Dat vraagt om de inzet van veel verschillende publieke en private partijen. Eén van de ambities daarbij is dat zij hun kennis, tools en ervaringen zoveel mogelijk met elkaar delen. Zo hoeft niet iedereen opnieuw het wiel uit te vinden en kunnen we klimaatadaptatie versnellen. Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie draagt hieraan bij met de ambitie ‘stimuleren en faciliteren’. Op deze pagina lees je op welke manieren het Rijk partijen stimuleert tot en ondersteunt bij klimaatadaptatie.

LIFE-IP Klimaatadaptatie

Van 2022 tot en met 2027 loopt er een Nederlands programma om de uitvoering van adaptatiemaatregelen te versnellen. Dit programma heet LIFE-IP Klimaatadaptatie en wordt uitgevoerd door een consortium van 22 overheden en organisaties. Het programma heeft een EU-subsidie gekregen van bijna 10 miljoen euro en het consortium legt er zelf nog 7 miljoen euro bij. IenW en het RIVM coördineren het programma. Op de pagina LIFE-IP Klimaatadaptatie kun je meer lezen, zoals nieuwsberichten en informatie over de verschillende LIFE-IP-projecten.

Kennisontwikkeling en kennisdeling

Overheden en andere partijen kunnen kennis delen via dit kennisportaal en via het netwerk van Samen Klimaatbestendig. Verder organiseerde het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie samen met STOWA en Deltares de NKWK onderzoekslijn Klimaatbestendige Stad. Dit was één van de 14 onderzoekslijnen van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK-KBS). Het doel was om steden te ondersteunen bij het ontwikkelen en delen van kennis over klimaatadaptatie. IenW financierde een groot deel van deze onderzoeken. Verder liep tussen 2021 en 2024 de City Deal Openbare Ruimte. Dit was een deal tussen negen steden, verschillende kennisinstellingen en twee ministeries. De partijen in deze City Deal ontwikkelden samen een aanpak om de stedelijke opgaven te integreren met klimaatadaptatie, de energietransitie, deelmobiliteit, circulaire economie en een gezonde en natuurinclusieve stad.

Impulsregeling Klimaatadaptatie

Tot en met 31 december 2023 kon je een bijdrage aanvragen bij het Rijk via de Impulsregeling Klimaatadaptatie. Deze subsidie was bedoeld voor gemeenten, provincies en waterschappen. Het doel was om de uitvoering van klimaatadaptatie te versnellen. Je mocht het bedrag gebruiken om adaptatiemaatregelen versneld uit te voeren, om al geplande ruimtelijke maatregelen uit te breiden met adaptatiemaatregelen, of om nieuwe adaptatiemaatregelen op te pakken. De Impulsregeling is op 1 januari 2021 van start gegaan en loopt tot het jaar 2027.

Bestuursakkoord Klimaatadaptatie

In november 2018 sloten gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie. Hiermee kwam er vanuit het Rijk 300 miljoen euro beschikbaar om Nederland klimaatbestendig te maken. In dit akkoord stond ook de afspraak dat alle Nederlandse gemeenten, waterschappen en provincies eind 2020 de opgaven en maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie in beeld zouden hebben gebracht. Om hen daarbij te ondersteunen had de minister van Infrastructuur en Waterstaat voor 2019 en 2020 extra geld ter beschikking gesteld: in totaal € 20 miljoen voor 2019 en 2020. Dit bedrag was bedoeld voor procesondersteuning bij de stresstesten, risicodialogen en uitvoeringsagenda’s, voor uitvoeringspilots en pilots financiële prikkels, en voor kennisontwikkeling en kennisdeling.

Andere afgeronde projecten, deals en bijeenkomsten

Hieronder vind je een overzicht van afgeronde stimuleringsprojecten, gesloten deals en bijeenkomsten waar het Rijk aan heeft bijgedragen.

  • Impactprojecten tussen 2015 en 2020: het Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie ondersteunde en financierde 23 projecten die als voorbeeld konden dienen voor anderen.

  • City Deal Klimaatadaptatie: een samenwerkingsverband tussen 37 partners, waaronder 10 steden. De deal liep van begin 2016 tot begin 2021.

  • Living Labs: het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie heeft verschillende living labs ondersteund. In een living lab zoeken publieke en private partijen, waaronder ook bewoners, samen naar innovatieve oplossingen voor een maatschappelijk probleem. Dit heet ook wel cocreatie.

  • Intentieverklaring en Ruimtelijke Adaptatiedeals: meer dan honderd organisaties hebben de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie getekend en er zijn ruim elf Ruimtelijke Adaptatiedeals gesloten.

  • Op de pagina Bijeenkomsten vind je een overzicht van bijeenkomsten die georganiseerd zijn vanuit het Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie.