Bedrijven

Gemiddeld 40% van de grond van onze dorpen en steden is niet van de overheid, maar van bedrijven en inwoners. Nederland klimaatbestendig maken is daarom een opgave van ons allemaal. Maar wat kun je als bedrijf precies doen? Op deze pagina vind je meer informatie over hoe je je omgeving en gebouw klimaatbestendig kunt maken, ook specifiek voor verschillende sectoren. En we geven tips die kunnen helpen om klimaatadaptatie te financieren.

Klimaatbestendige bedrijventerreinen

Op bedrijventerreinen is de kans op wateroverlast en hitte vaak groot doordat er veel verharding aanwezig is. Wil je op een bedrijventerrein aan de slag met klimaatadaptatie? Dan kan de Routekaart Klimaatadaptatie je daarbij op weg helpen. Deze routekaart biedt in één oogopslag een stappenplan van hoe je aan de slag kunt, en linkt daarbij ook door naar hulpmiddelen en voorbeelden. Zo verwijst de routekaart bijvoorbeeld naar de Klimaateffectatlas, om te zien welke klimaateffecten spelen in je eigen gebied. En naar de website Vergroen je werk, die ook een rekentool en communicatietoolkit bevat. Twijfel je welke maatregelen je moet nemen om jouw gebouw of bedrijventerrein klimaatbestendig in te richten? Dan kan de database Maatregelen voor klimaatbestendige bedrijventerreinen je verder helpen. Meer over klimaatbestendige bedrijventerreinen lees je ook in het kennisdossier Groenblauwe bedrijventerreinen.

Financiering

Klimaatadaptatie levert baten op voor bedrijven, financiële instellingen en overheden. Met elkaar in dialoog gaan over verschillende aanpakken kan zorgen voor een betere samenwerking en meer mogelijkheden voor financiering. Wil je meer weten over de financiering van klimaatadaptatie of over mogelijkheden om klimaatschade te verzekeren? Hieronder vind je een aantal hulpmiddelen en tips.

• Het beeldverhaal Nederland klimaatbestendiger maken: welke rol spelen financiële instellingen? geeft voorbeelden van instrumenten die financiële instellingen kunnen gebruiken bij het financieren van klimaatadaptatie. Ze kunnen bijvoorbeeld actief kansen en oplossingen stimuleren, bijvoorbeeld groene oplossingen. Hier kunnen andere bedrijven en sectoren ook baat bij hebben. Volgens de studie wordt het makkelijker om een oplossing gezamenlijk te financieren als de brede baten zijn gevangen in een meervoudig verdienmodel.
• Ondernemers kunnen met belastingvoordeel investeren in klimaatadaptieve en milieuvriendelijke maatregelen. Dat kan via de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL). Op de online tool van de Milieulijst kun je lezen welke investeringen via deze regelingen in aanmerking komen voor belastingvoordeel.
• Het Overzicht Financiering Klimaatadaptatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) brengt veel kennis over de financiering van klimaatadaptatie bij elkaar. Het hulpmiddel bestaat uit drie stappen: kosten en baten, de financiering van klimaatadaptatie en slim combineren en meekoppelen. Je vindt hier bijvoorbeeld informatie over de Wet definitieve regeling van de Bedrijven Investeringszones (BIZ). Deze wet stelt bedrijven in staat om samen te investeren in de openbare ruimte met als doel een schone, veilige en aantrekkelijke bedrijfsomgeving.
• Wil je als bedrijf aan de slag met klimaatadaptatie? Soms kun je hiervoor Europese subsidies en fondsen aanvragen. De EU Wijzer geeft een overzicht van de Europese fondsen en subsidies, en licht ze ook toe.
• Doordat de kans op extreem weer toeneemt, is er een grotere kans op schade door bliksem, hagel, overstroming, regen, sneeuw, vorst, ijzel of wind. In de Klimaatschademonitor kun je zien hoeveel verzekerde schade er de afgelopen jaren veroorzaakt is door extreem weer.
• Welke schade is verzekerd en welke niet? Welke schade kun je laten verzekeren? Dat zie je in één oogopslag in de Infographic verzekerbaarheid klimaatrisico's van het Verbond van Verzekeraars.

Bouwsector

Om ook in de toekomst prettig en veilig te kunnen blijven wonen, is het belangrijk om onze gebouwen en de gebouwde omgeving aan te passen aan het veranderende klimaat. Naast klimaatadaptatie staat de bouwsector de komende jaren ook voor andere grote uitdagingen, zoals de woningbouwopgave en de energietransitie. Meekoppelen kan helpen om aan de verschillende opgaven te werken.

Hieronder vind je hulpmiddelen, voorbeelden en tips voor de bouwsector om te werken aan klimaatadaptatie.

• Zoek je naar manieren om klimaatadaptief en natuurinclusief te bouwen? In het kennisdossier Groen in de stad vind je allerlei inspiratie en hulpmiddelen.
• De gids Ritsen: een gids met klimaatadaptieve instrumenten voor bouwen & ontwikkelen geeft een overzicht van de sturingsmogelijkheden voor klimaatadaptieve gebiedsontwikkeling. Dit hulpmiddel helpt organisaties om de juiste rol in te nemen en daarbij een ondersteunend instrument toe te passen. Ook staan er in de gids goede voorbeelden.
• Het overzicht Maatregelen klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit in de gebouwde omgeving van RVO biedt inzicht in de maatregelen voor klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen die in de praktijk het meest worden toegepast. Ook geeft dit overzicht een indicatie van investerings- en beheerskosten.
• Op de sectorpagina Gebouwde omgeving en ruimtelijke ordening vind je meer informatie over hoe we de gebouwde omgeving kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Hier staan allerlei hulpmiddelen en voorbeelden. Ook vind je er informatie over samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld over de landelijke maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving en het Convenant Klimaatadaptief Bouwen in Zuid-Holland.
• Neem bij bouwprojecten het water- en bodemsysteem als basis. Wil je meer weten over water en bodem als basis? Ga dan naar het kennisdossier Water en bodem als basis: een transitie. Daar vind je ook diverse hulpmiddelen en voorbeelden.

Groensector

Tuincentra en hoveniersbedrijven zijn dé locaties waar mensen zich laten informeren over het inrichten van hun tuin. Als tuin- of hoveniersbedrijf kun je bijdragen aan bewustwording en voorlichting. Ook kun je meedoen met acties en campagnes, of deze zelf organiseren. Hieronder vind je voorbeelden en tips:

• Tuinbranche Nederland en Samen Klimaatbestendig hebben voor medewerkers van tuincentra de training Waterambassadeurs ontwikkeld. Zo leren zij om klanten goede uitleg te geven over klimaatadaptatie en ze te helpen bij vragen.
• In het Handboek voor de Watervriendelijke Tuin vind je veel concrete maatregelen die bijdragen aan een watervriendelijke en hittebestendige tuin. Het handboek is geschikt voor tuincentrummedewerkers en klanten.
• Je kunt klanten ook voorlichten door een plek in de winkel in te richten als showtuin met informatie en verschillende maatregelen. Voorbeelden zijn de innovatietuin in de Intratuin Lochem en de Groene Klimaatpleinen.
• Als tuinbedrijf kun je meedoen met acties van bijvoorbeeld gemeenten, zoals de actie ‘Tegel eruit, plant erin’. Inwoners kunnen daarbij tegels inleveren voor een plantje. Ook kun je win- en kortingsacties organiseren op bijvoorbeeld regentonnen en je kunt gratis schetsontwerpen maken voor een klimaatbestendige tuin. Bekijk het rapport 'Door de tegels de tuin niet meer zien' voor inspiratie en voorbeelden.

Meer informatie over klimaatbestendige tuinen vind je ook op de pagina van Samen Klimaatbestendig.

Landbouwsector

De landbouwsector moet zich erop voorbereiden dat extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen. Hevige regen- en hagelbuien en lange periodes van droogte kunnen bijvoorbeeld veel schade aan oogsten aanrichten. In het kennisdossier Landbouw vind je meer informatie over de gevolgen van klimaatverandering en wat je als boer of tuinder kunt doen. Ben je geïnteresseerd hoe je het bodem- en watersysteem kunt inzetten om wateroverlast en droogte te voorkomen? Bekijk dan het voorbeeldenboek Klimaatadaptatie en het bodem-watersysteem. Dit is een bundeling van inspirerende en succesvolle klimaatadaptatieprojecten in het landelijk gebied. Ook interessant is het kennisdossier Water en bodem als basis: een transitie. Voorbeelden van maatregelen die je kunt nemen:

• Verbeter de infiltratiecapaciteit met duurzaam bodembeheer. Hiermee voorkom je dat water lange tijd op het land blijft staan en beperk je droogte.
• Pas teelten aan zodat gewassen beter bestand zijn tegen te veel of te weinig water, of tegen verzilting.
• Gebruik stukken land als waterberging om wateroverlast op andere plekken te voorkomen en om het grondwater aan te vullen.

Wil je weten welke maatregelen je verder nog kunt nemen? Ga dan naar de keuzehulp voor hulpmiddelen op dit kennisportaal. Daar vind je hulpmiddelen over mogelijke maatregelen in het landelijk gebied. Klik daarvoor op de vraag ‘Welke maatregelen kun je nemen in landelijk gebied?’

Financiële sector

Extreem weer als gevolg van klimaatverandering kan grote gevolgen hebben voor de financiële sector. Het aantal schadeclaims bij verzekeraars neemt toe, banken beginnen bij enkele van hun klanten te vragen naar klimaatrisico’s en klimaatadaptatie is onderdeel van het Sustainable Finance Action Plan van de Europese Commissie. Tegelijkertijd speelt de financiële sector een belangrijke rol in het klimaatbestendig maken van ons land. Een paar voorbeelden van hoe je in de financiële sector aan de slag kunt met klimaatadaptatie:

• Het Platform voor Duurzame Financiering brengt enkele grote financiële spelers bij elkaar. Samen werken ze aan nieuwe financieringsvormen en maatregelen voor klimaatadaptatie. Meer informatie vind je in het nieuwsbericht Financiële sector verenigt zich voor klimaatadaptatie.
• Hoe kunnen financiële instellingen bijdragen aan het klimaatbestendig maken van Nederland? Antwoorden op deze vraag vind je in het beeldverhaal Nederland klimaatbestendiger maken: Welke rol spelen financiële instellingen? van Samen Klimaatbestendig, NextGreen en Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO). Het beeldverhaal laat zien welke stappen financiële instellingen kunnen zetten richting ontwikkelaars, vastgoedeigenaren en bedrijven om hun beleid en projecten aan te passen aan klimaatverandering. Ook maakt het zichtbaar welke kansen er zijn voor samenwerking tussen financiële instellingen en overheden.

• In 2022 heeft de Dutch Green Building Council (DGBC) het Framework for Climate Adaptive Buildings gelanceerd. Dit is een driedelige standaardaanpak die inzicht geeft in de risico’s op waardeverlies van gebouwen door klimaatschade. Banken en beleggers kunnen deze aanpak gebruiken om een beter beeld te krijgen van de klimaatrisico’s voor hun vastgoedportefeuilles. Het Framework for Climate Adaptive Buildings is opgesteld op basis van open klimaatdata, met transparantie over de gebruikte methodes. Deel één (pdf, 5.3 MB) (november 2022) beschrijft de eerste stap, die inzicht biedt in de effecten van klimaatverandering op de directe omgeving van een gebouw. Deel twee (pdf, 37 MB) (juli 2023) beschrijft de tweede stap, die een inschatting geeft van de kwetsbaarheid van een gebouw. Deel drie (pdf, 15 MB) (juni 2024) helpt om een adaptatiestrategie op te stellen en te bepalen welke gebieds- en gebouwmaatregelen de risico's kunnen tegengaan.

• Verzekeraars merken dat er steeds vaker schade ontstaat door extreem weer. Verzekeringsadviseurs hebben daarom behoefte aan informatie over deze risico’s. Het kennisportaal van Adfiz, de branchevereniging van onafhankelijk financieel adviseurs, helpt hen hierbij. Daarnaast kunnen adviseurs de infographic verzekerbaarheid klimaatrisico’s gebruiken om te vinden welke schades wel of niet verzekerd zijn.

Recreatie- en toerismesector

Voor ondernemers in de recreatie- en toerismesector vormt klimaatverandering niet alleen een bedreiging, maar kan het ook kansen bieden. Zo kan Nederland door de temperatuurstijging een gunstiger vakantieland worden. Maar evenementen kunnen ook vaker hinder ervaren door extreem weer. Meer informatie over de mogelijke effecten van klimaatverandering vind je in het kennisdossier Recreatie en toerisme.

Werk je in deze sector en wil je aan de slag met klimaatadaptatie? Dan kunnen de volgende hulpmiddelen en voorbeelden interessant zijn:

• Als je een evenement op het water organiseert of je bent erbij betrokken, dan wil je natuurlijk dat alles goed en veilig verloopt. De Handreiking Waterevenementen van STOWA en Stichting RIONED kan je daarbij helpen. Dit hulpmiddel helpt je om te bepalen waar, wanneer en op welke manier een evenement op een veilige manier kan plaatsvinden, of het nou een cityswim is of een modderrace.
• Een hitteplan helpt om je omgeving goed voor te bereiden op een hittegolf. GGD’s, gemeenten en andere partijen kunnen samen een Lokaal Hitteplan opstellen. In een hitteplan is het goed om ook aandacht te besteden aan recreatie en toerisme, zoals evenementen die op warme zomerdagen worden georganiseerd. De Handreiking Lokaal Hitteplan helpt bij het opstellen van zo’n plan.
• Je kunt adaptatiemaatregelen ook combineren met recreatie, zoals nieuwe natuur. Bekijk het nieuwsbericht Marickenland combineert nieuwe natuur met waterberging en recreatie voor inspiratie.