Meekoppelkansen benutten

In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie is afgesproken dat heel Nederland in 2050 waterrobuust en klimaatbestendig is ingericht. Het Deltaplan gebruikt hiervoor zeven ambities waarvan ‘meekoppelkansen benutten’ er één is. Op deze pagina vind je informatie over wat dat betekent en waarom dat belangrijk is. Ook geven we voorbeelden van meekoppelkansen, bijvoorbeeld bij de energietransitie en de nieuwbouwopgave. Tot slot vind je een lijstje met hulpmiddelen die kunnen helpen om met meekoppelen aan de slag te gaan.

Wat is meekoppelkansen benutten?

Bij meekoppelkansen benutten of ‘meekoppelen’ combineer je adaptatiemaatregelen met andere acties of doelen. Adaptatiemaatregelen kun je meekoppelen met activiteiten die toch al gaan plaatsvinden, zoals beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Als je bijvoorbeeld de straat openbreekt om het riool te vervangen, kun je direct infiltratiekratten plaatsen en een deel van de openbare ruimte vergroenen. Daarnaast kun je maatregelen zo ontwerpen dat ze niet alleen een adaptatiedoel dienen, maar ook andere doelen. Denk bijvoorbeeld aan een natuurlijke waterberging die je ook kunt gebruiken voor recreatie én die bijdraagt aan biodiversiteitsdoelen.

Waarom is meekoppelen belangrijk?

Klimaatadaptatie is niet de enige opgave waar Nederland voor staat. Er is een groot woningtekort, we moeten overstappen naar hernieuwbare en duurzame energie, de landbouw moet duurzamer, we moeten de biodiversiteit versterken en minder CO2 en stikstof uitstoten. Veel grote transitie-opgaven dus. Hoe meer je deze opgaven tegelijk en in samenhang kunt aanpakken, hoe beter. Dat bespaart niet alleen geld, maar leidt ook tot betere resultaten. Je houdt dan namelijk rekening met meerdere factoren dan wanneer je elke opgave afzonderlijk aanpakt. Dit geldt zeker voor ruimtelijke maatregelen in drukke stedelijke gebieden. Klimaatadaptatie wordt daar vaak meegekoppeld met groot onderhoud aan gebouwen, de openbare ruimte en de infrastructuur. Je kunt bijvoorbeeld nieuwe parkeervakken inrichten met waterdoorlatende tegels, zodat ze wateroverlast tegengaan. Of je kunt een voetbalveld zo inrichten, dat het ook water kan opvangen.

Hoe pak je meerdere opgaven in samenhang aan in een gebied?

Er zijn verschillende afspraken om meerdere opgaven, waaronder klimaatadaptatie, in samenhang aan te pakken in ruimtelijk beleid. Vanuit het Rijk is dat het Programma NOVEX. Dit programma verbindt alle nationale programma's over ruimtelijk beleid en zorgt zo voor samenhang. Verder maakt het Rijk afspraken met regio's in Regiodeals. Deze hebben als doel om de verschillende regio's in Nederland te versterken. En in de Citydeal Openbare Ruimte bundelen verschillende ministeries, gemeenten, kennisinstellingen en nutsbedrijven de krachten om te werken aan een integrale aanpak van de  stedelijke transitieopgaven in de openbare ruimte.

Hoe kun je met meekoppelen geld besparen?

Door klimaatadaptatie mee te koppelen met andere acties en doelen bespaar je vaak tijd en geld. Het is in veel gevallen zelfs noodzakelijk om gebruik te maken van de financiële ruimte op andere posten in beheer- en grondexploitaties, zoals groen, wegen en riool. Voor klimaatadaptatie is namelijk vaak geen apart budget beschikbaar. Daarnaast kunnen groene maatregelen maatschappelijke baten opleveren, en daarmee het draagvlak voor werkzaamheden vergroten. Er komt namelijk vaak een fijnere en gezondere leefomgeving voor terug.

Met welke acties en doelen kun je adaptatie meekoppelen?

In de komende jaren werken overheden en andere partijen aan verschillende activiteiten en doelen waarmee je adaptatie kunt combineren. Hieronder beschrijven we een aantal voorbeelden van belangrijke meekoppelkansen.

Welke hulpmiddelen zijn er voor meekoppelen?

Meekoppelen kan op veel manieren. Je kunt bijvoorbeeld al meekoppelkansen benutten bij het maken van visies en beleid. Maar je kunt ook op zoek gaan naar kansen bij de uitvoering van een concreet project. Er zijn verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen om klimaatadaptatie mee te koppelen met andere opgaven:

Meer hulpmiddelen voor meekoppelen vind je op de pagina Hulpmiddelen - Meekoppelkansen benutten. Ben je specifiek op zoek naar kansen om vergroening mee te koppelen met andere opgaven? Neem dan eens een kijkje in het kennisdossier Groen in de Stad. Tips voor meekoppelen vind je in de alinea ‘Verbind groen aan andere opgaven’.