NKWK onderzoekslijn Klimaatbestendige stad

Meer dan de helft van de Nederlanders woont in een stedelijke omgeving en dat aantal neemt toe. Het is daarom belangrijk om steden en de omgeving daarvan klimaatbestendig en waterrobuust in te richten. Wat zijn daarvoor de beste maatregelen? Deze vraag stond centraal bij de onderzoekslijn Klimaatbestendige stad (NKWK-KBS). Van 2017 tot en met 2023 voerde een consortium van zo’n vijftien tot twintig kennisinstellingen en adviesbureaus verschillende onderzoeken uit vanuit deze onderzoekslijn.

De NKWK-onderzoekslijn Klimaatbestendige Stad (NKWK-KBS) was één van de 14 onderzoekslijnen van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat. Het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie organiseerde deze onderzoekslijn samen met STOWA en Deltares. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat financierde de onderzoeken, met cofinanciering van een onderzoeksconsortium van zo'n vijftien tot twintig kennisinstellingen en adviesbureaus.

Welke kennis is er ontwikkeld?

NKWK-onderzoeken gingen onder andere over droogte en hitte in stedelijk gebied, stedelijke waterkwaliteit, hoe cultuurhistorie kan bijdragen aan klimaatadaptatie en hoe je lokale klimaatbestendigheid kunt monitoren. Links op deze pagina vind je een link naar het overzicht van de kennis die is ontwikkeld en linkjes naar de NKWK-onderzoeken die er van 2017 tot en met 2023 zijn uitgevoerd.

Welke kennisbehoeften zijn er?

De Kennisagenda Klimaatadaptatie brengt in beeld welke kennis en tools er voor klimaatadaptatie beschikbaar zijn in Nederland, waar je die kennis kunt vinden en welke kennis er nog ontbreekt. De kennisagenda bestaat uit drie documenten die samen gebruikt moeten worden. Deze documenten vind je op de pagina 'Versnellingsacties' van het programma van LIFE IP Klimaatadaptatie.

Hoe wordt kennis gedeeld?

De kennis die de onderzoekslijn Klimaatbestendige stad heeft ontwikkeld, wordt op verschillende manieren gedeeld, via dit kennisportaal natuurlijk en via kenniskranten. In de periode dat het onderzoek liep, werd de kennis ook gedeeld via bijeenkomsten in de regio en op de Kennisdag Zoetwater en Ruimtelijke Adaptatie. Hieronder lees je er meer over.

Kennis delen in de regio

NKWK-KBS organiseerde in 2023 met Samen Klimaatbestendig, STOWA en Stichting RIONED een aantal regionale bijeenkomsten voor professionals klimaatadaptatie. Het doel was om ervaringen te delen over de tools en producten die vanuit NKWK-KBS zijn ontwikkeld. De bijeenkomsten hadden als titel ‘Kennis in de Regio x Klimaatbestendige Stad’. Tijdens deze bijeenkomsten werd in een ‘Kennisrevue (pdf, 6.5 MB)’ ook een aantal van deze kennisproducten toegelicht. De verslagen van de bijeenkomsten zijn bij elkaar gebracht in het rapport Terugblik op een interactief jaar (pdf, 4.1 MB). Hieronder vind je de verslagen van de regionale bijeenkomsten los van elkaar:

De deelnemers aan de bijeenkomsten waren zo enthousiast dat er een vervolg komt. Meer over dit enthousiasme kun je lezen in het nieuwsbericht van 2 februari 2024.

Projectentournee NKWK-KBS

NKWK organiseerde ook de projectentournee NKWK-KBS. Dit was een tournee langs verschillende klimaatadaptatieprojecten in Nederland. Zo konden mensen uit de praktijk en kennisaanbieders hun ervaringen en kennis met elkaar uitwisselen. NKWK-KBS heeft projectbezoeken gebracht aan de volgende elf plaatsen: de Twentse Stedenband, Culemborg, Nijmegen, Dordrecht , Alkmaar, Amersfoort, Renkum, Wolvega, Zoeterwoude - Rijndijk, Kampen en Groningen. De projectbezoeken werden steeds door 75 tot meer dan 100 deelnemers bezocht, en verliepen in een enthousiaste sfeer.

Kenniskranten

In de afgelopen jaren heeft NKWK-KBS vier kenniskranten uitgebracht: Natte Krant, Droge Kost, Heet Nieuws en Hoog Water. De eerste kenniskrant is een themanummer over wateroverlast, de tweede over droogte, de derde over hitte en de vierde over overstromingen.

Kennisdag Zoetwater en Ruimtelijke Adaptatie

Van 2020 tot en met 2023 organiseerde het Deltaprogramma Zoetwater en het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie samen elk halfjaar een gezamenlijke kennisdag. Op deze Kennisdag Zoetwater en Ruimtelijke Adaptatie konden onderzoekers met elkaar in gesprek over mogelijke kennisvragen. Ook was er ruimte om elkaar te informeren over onderzoek en innovaties op het gebied van zoetwater en klimaatadaptatie. Bekijk hieronder het verslag van de afgelopen jaren:

Hoe wordt er in de praktijk geleerd?

Vanuit deze onderzoekslijn vonden er ook veel pilots en proeftuinen plaats. Daarmee werd onderzoek in de praktijk gedaan, bijvoorbeeld met experimenten en door ontwikkelde tools te testen. Zo zijn er tussen 2019 en 2021 acht pilots uitgevoerd waarin werd geëxperimenteerd met financiële prikkels. En in Eindhoven was er een proeftuin waarin ‘de Klimaatbank’ werd getest en doorontwikkeld. De Klimaatbank is een instrument waarmee je ervoor kunt zorgen dat adaptatiemaatregelen bij stedelijke ontwikkelingen goed worden meegenomen in bouwopgaven. Ook maakt de Klimaatbank het mogelijk om te bepalen op welke locaties maatregelen het meest effectief zijn of waar de grondprijs laag is.

Delen